Maliye Analiziyle ‘Gönüllü’ Doktorlar Artış Yaptı

ÖZEL MUAYENEHANELERİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Hazine ve Maliye Bakanlığı, yapay zeka destekli sistem aracılığıyla özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktoru incelemeye aldı. Sisteme dahil olan doktorlar, gönüllü uyumla toplam 2,1 milyar liralık matrah artışı gerçekleştirdi. Gönüllü uyuma katılmayan doktorlar üzerinde ise inceleme süreçleri başlatılacak.

DOKTORLAR ÜZERİNDE YAPILAN ANALİZLER

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yapılan analiz çalışması, serbest meslek grubu içinde yüksek potansiyele sahip doktorlar üzerinde yoğunlaştı. Bu çalışma çerçevesinde, özel muayenehaneleri olan toplam 28 bin 931 doktora yönelik “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Serbest Meslek Erbaplarına İlişkin Analiz Çalışması” gerçekleştirildi.

CEZALARIN YERİNE GÖNÜLLÜ UYUM YAKLAŞIMI

Analizde, yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmalarından faydalanıldı ve çeşitli veri kümeleriyle risk senaryoları oluşturuldu. Çalışma sonucunda 3 bin 663 doktor, vergi uyumu açısından “yüksek riskli” kategorisine alındı. Ancak, bu doktorlara doğrudan ceza uygulanmadı. Bunun yerine, önleyici denetim ve gönüllü uyum süreci tercih edildi. Doktorlara, vergi mevzuatıyla ilgili gerekli bilgi ve yönlendirmeler sağlandı, riskli gruptaki mükellefler ise pişmanlıkla beyanda bulunmaları için bilgilendirildi.

PIŞMANLIK HÜKÜMLERİNDEN YARARLANMA

Bu süreçte, riskli kabul edilen 3 bin 663 doktorun 1701’i pişmanlık hükümlerinden yararlanarak gelir vergisi beyannamesi sundu. Bu beyannamelerle toplamda 1,7 milyar lira matrah bildirilmiş oldu. Yapılan değerlendirmelere göre, mükellef başına ortalama matrah, uyum öncesine kıyasla 5 kat artış gösterdi. Ayrıca, Aralık 2023 dönemine ait KDV beyannameleri üzerinden yapılan analizde, yasal süre içinde beyan edilen tutarın yaklaşık 9 milyon lira civarında kaldığı, ancak 2025 yılı içerisinde gönderilen düzeltme beyannameleriyle bildirilen tutarın 358 milyon liraya ulaştığı gözlemlendi. Bu veriler, ilk aşamada yapılan beyanların yetersiz olduğunu, fakat bilgilendirme ve önleyici denetim süreciyle yapılan düzeltmelerin önemini ortaya koydu. Çalışma kapsamında riskli gruba dahil olmayan 158 doktor üzerinde de etki analizi gerçekleştirilerek, bu doktorların toplamda 76 milyon lira matrah bildirdiği kaydedildi.

GÖNÜLLÜ UYUMU KABUL ETMEYENLER İÇİN İNCELEME

Gönüllü uyuma katılmayı reddeden veya beyanları kabul edilmeyen doktorlar hakkında takdir süreçleri veya vergi incelemesi başlatılacak. Bu süreçte, doktorların mali bilgileri ve giderlerinin vergi mevzuatına uygunluğu incelenecek. Ayrıca Sağlık Bakanlığı’nın ilgili birimlerinden, doktorların muayene ve ameliyat bilgileri talep edilecek.

MODELİ YAYGINLAŞTIRMA HEDEFİ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gönüllü uyumun vergi sistemindeki önemini vurgulayarak, “Kayıt dışılıkla mücadelemizi sadece ceza ve yaptırımlarla değil, aynı zamanda mükelleflerimizi bilgilendirerek, yönlendirerek sürdürüyoruz. Bu çalışmayla milyonlarca liralık gelirin gönüllü olarak beyan edildiğini gördük. Bu, sadece gelir artışı değil, vergi adaletine olan güvenin de bir göstergesidir.” dedi. Şimşek, gönüllü uyumun sürdürülebilir kamu maliyesi için vazgeçilmez olduğunun altını çizerken, “Vergi sistemimize güvenen, zamanında ve doğru beyanda bulunan tüm mükelleflerimize teşekkür ediyoruz. Bu modeli yaygınlaştırarak kayıt dışılıkla mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” ifadesini kullandı.