ÜNLÜ FİZİKÇİ EINSTEİN’IN TEORİSİ MARS’TA SINANIYOR

Ünlü fizikçi Albert Einstein’ın kütle çekimi ve hareketin zaman üzerindeki etkilerini açıklayan genel görelilik teorisi, bu sefer Mars’ta test ediliyor. Bilim insanları, Kızıl Gezegen’deki zaman akışını anlamanın, gelecekte Dünya dışındaki yaşam ve iletişim sistemlerinin temellerini oluşturabileceğini belirtiyor. Yeni araştırmaya göre, Mars’taki saatler Dünya ile kıyaslandığında her gün ortalama 477 mikrosaniye ileri gidiyor. Bu fark, Mars’ın eliptik yörüngesi ile diğer gök cisimlerinin değişen çekim etkileri sebebiyle bir Mars yılı boyunca günlük 226 mikrosaniyeye kadar dalgalanabiliyor.

ZAMAN NEDEN FARKLI AKIYOR?

Mars’ın takvim sistemi, Dünya’nınkinden farklılık gösteriyor: Bir Mars günü (sol), Dünya gününden yaklaşık 40 dakika daha uzun. Mars yılı ise 687 Dünya günü sürüyor. Ancak bu farklılıklar, “bir saniyenin” her iki gezegende aynı hızda geçip geçmediğini belirtmiyor. Uzmanlar, bir atom saatinin Mars’ta normal işleyiş sergilediğini, fakat Dünya’daki benzeri bir saatle karşılaştırıldığında zaman farkının yavaş yavaş büyüdüğünü ifade ediyor. Bu farklılıkların nedeni ise Einstein’ın teorisi ile açıklanabiliyor. Bu teoriye göre kuvvetli kütle çekimi olan bölgelerde saatler yavaş, zayıf kütle çekimi olan yerlerde ise daha hızlı çalışıyor. Mars, Dünya’ya göre daha zayıf bir kütle çekim kuvvetine sahip ve değişken bir yörüngede dönüyor. Tüm bu etkiler, zamanın “daha hızlı geçmesine” neden oluyor.

NASIL HESAPLANDI?

Araştırmacılar, Mars üzerinde sabit bir referans noktası belirleyerek gezegenin yörünge hareketini, yüzey çekim değerlerini ve yıllar süren Mars misyon verilerini modelledi. Hesaplamalar, Mars yüzeyindeki kütle çekim kuvvetinin Dünya’nın yaklaşık beşte biri olduğunu ortaya koydu. Mars’ın eliptik yörüngesi, gezegenin Güneş’e olan mesafesi ve hızı yıl boyunca sürekli değişiklik gösteriyor; bu da günlük zaman farkının düzenli olarak artıp azalmasına yol açıyor. Dünya ise neredeyse mükemmel dairesel bir yörüngede döndüğü için zaman akışındaki farklılıklar çok daha az kalıyor.

UZAY İLETİŞİMİ İÇİN KRİTİK

Dünya’dan Mars’a gönderilen bir sinyalin ulaşması, 4 ila 24 dakika arasında sürüyor. Bu durum, en basit iletişimin bile geciktirilmesine neden oluyor. Gelecekte gezegenler arası internet, navigasyon ve koordinasyon sistemlerinin kurulması için ortak bir zaman standardı oluşturulmasının şart hale geleceği öngörülüyor. Bu araştırma, ilerideki insanlı Mars görevleri, kolonilere ve gezegenler arası iletişim sistemlerine temel altyapıyı sağlamak için önemli bir başlangıç olarak değerlendiriliyor.