MODERN BEYİN CERRAHİSİNİN BABASI HAYATINI KAYBETTİ

Dünyaca ünlü beyin cerrahı Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 100 yaşında yaşamını yitirdi. Ölüm haberini Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, “Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için örnek teşkil eden nice işe imza atmıştı.” sözleriyle duyurdu.

GAZİ YAŞARGİL’İN HAYATI

Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925’te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya geldi. Tıp eğitimini Türkiye’de tamamladıktan sonra, İsviçre’nin Basel şehrinde yüksek lisans ve nöroşirürji uzmanlık eğitimi aldı. Sonrasında Bern Üniversitesi’nde psikiyatri alanında çalıştı ve beyin cerrahisine yönelecek kariyerine burada adım attı. 1953 yılında Basel Üniversitesi Nöroşirürji bölümünde çalışmaya başlayan Yaşargil, 1965’te Zürih Üniversitesi’nde yardımcı profesör unvanını kazandı. 1965-1967 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’nde Vermont Üniversitesi’nde mikrovasküler cerrahi konusunda önemli çalışmalar yaptı ve 1973 yılında profesörlük unvanını kazanarak Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün başkanlığını üstlendi.

İNOVASYONLARIYLA BEYİN CERRAHİSİNE YENİ BİR BOYUT GETİRDİ

Gazi Yaşargil, cerrahinin çeşitli alanlarında çok sayıda önemli keşfe imza atmıştır. 1967’de cerrahi mikroskopla ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştiren Yaşargil, mevcut ekipmanların yetersizliğini fark ederek yenilikçi cihazlar tasarlamaya yöneldi. İntrakraniyal anevrizma ameliyatlarında damarları klemplemek için geliştirdiği klipsler, günümüzde modern cerrajı uygulamalarında hâlâ kullanılmaktadır. Ayrıca, beyin cerrahisi operasyon alanına ulaşmak için beyin dokusunu daha kolay hareket ettirmek amacıyla Leyla retraktörünü tasarlamıştır. Bu alet, günümüzde beyin cerrahileri için vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir. Yaşargil’in geliştirdiği diğer bir önemli cihaz “Kayan Mikroskop”tur. Bu hareketli mikroskop sistemi, cerrahların daha geniş bir görüş alanına sahip olmalarını sağlayarak işlerini kolaylaştırmıştır.

TIP BİLİMİNE OLUMSUZ ETKİLERİ VE KALICI MİRASI

Gazi Yaşargil’in tıp ve cerrahi alanında yaptığı katkılar, onu beyin cerrahisinin önde gelen isimlerinden biri haline getirmiştir. 1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanına layık görülen Yaşargil, Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından onur madalyası ile ödüllendirilmiştir. Cerrahi mikroskobun yaygınlaşmasında büyük bir rol oynamış ve beyin cerrahisi alanındaki yenilikçi çalışmaları, tıp camiasına kalıcı bir miras bırakmıştır. 2021’de ABD’de gösterime giren “Master of Brains, Gazi Yaşargil” adlı belgesel, onun hayatı ve bilimsel başarılarını konu almıştır. 2000 yılında Cumhuriyet Gazetesi tarafından son bin yıl içinde Türk tarihinin Atatürk ve İbn Sina gibi en önemli 10 Türk büyüğünden biri olarak seçilmiştir. Yaşargil, beyin cerrahisinde kullandığı cihazlar ve geliştirdiği tekniklerle yalnızca tıp dünyasında değil, cerrahinin standartlarını yükseltmede de büyük bir etki yaratmıştır. Amerika’da “Yüzyılın Adamı” olarak seçilen Gazi Yaşargil, dünya çapında saygın bir bilim insanı olarak anılmaktadır. Onun geliştirdiği teknikler ve cihazlar, günümüzdeki modern beyin cerrahisinin temeli olmuştur.