Yunan Armatörlerin Rus Petrolü Ticaretindeki Yeniden Canlanması

2025’in ilk yarısında Yunan armatörler, Rus petrolü ticaretinde yeniden bir yükseliş sergiliyor. Wall Street Journal’ın haberine göre, petrol fiyatlarının varil başına 60 doların altına düşmesi ve ABD ile Rusya arasında başlayan diplomatik yumuşama, Yunan tankerlerinin Rus limanlarına dönüşünü sağlıyor. Nisan ayında, Rus ham petrolünün %26’sı, Mart’ta ise %30’u Yunan gemileriyle taşındı; bu oran, 2024’e kıyasla iki katından fazla olduğunu gösteriyor. Yunanistan, dünya üzerindeki en büyük tanker filosuna sahip ülke olarak petrol piyasasında önemli bir rol oynuyor. Dynacom Tankers, Minerva Marine ve Okeanis Eco Tankers gibi şirketler, Primorsk, Ust-Luga ve Novorossiysk gibi Rus limanlarından petrol taşırken, Moskova’nın küresel enerji ticaretinde kilit aktörler haline gelmiş durumda.

Fiyat Düşüşü ve G7 Fiyat Tavanı Etkisi

Batı’nın G7 fiyat tavanı kapsamında, Rus petrolünün varil başına 60 doların altındaysa taşınması yasal oluyor. Bu yıl, Suudi Arabistan’ın üretim artışı ve küresel ticaret savaşının etkisiyle Brent petrolü %14 oranında düşerek 64 dolara, Rus Urals petrolü ise 50 dolara gerilemiş durumda. Bu durum, Yunan armatörlerin Rus petrolü taşımak için yeniden devreye girmesini sağlıyor. Vortexa verilerine göre, 2024’te Yunan gemilerinin Rus petrolü taşımadaki payı oldukça düşüktü, ancak 2025’te bu oran önemli bir artış gösteriyor.

ABD-Rusya Yumuşaması ve Etkileri

Yunan armatörlerin cesareti, Donald Trump’ın Ocak 2025’te göreve dönmesiyle başlayan ABD-Rusya yakınlaşmasından da kaynaklanıyor. Trump yönetimiyle yapılan görüşmeler, bazı Yunan armatörlerin Rus petrolü taşımacılığına geri dönme konusunda kendilerini daha güvende hissetmelerine yol açıyor. Londra merkezli analist Michelle Bockmann, “Genel hava şu: İran’a hayır, ama Rusya’ya evet” şeklinde bir değerlendirmede bulunuyor. Ancak Trump’ın yakın zamanda Vladimir Putin’i eleştirerek yeni yaptırımlar sinyali vermesi, diğer Batılı şirketlerin temkinli duruşunu korumasını sağlıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, diplomasiye bir şans tanınacağını belirtirken, “Putin’in müzakereye açık olmaması durumunda çeşitli önlemler masada” ifadesini kullanıyor.

Gölge Filodan Yunan Tankerlerine Geçiş

2023 sonlarında petrol fiyatları 60 doların üzerine çıkmasıyla Yunan armatörler Rus petrolü ticaretini büyük ölçüde durdurmuştu ve bu boşluğu Rusya’nın gölge filosu doldurmuştu. Ancak 2025’te gölge filonun birçok gemisi yaptırımlarla işlevsiz hale geldi ve petrol tüccarları yeniden Yunan tankerlerine yönelmeye başladı. Öne çıkan armatörler arasında Ioannis Alafouzos, George Prokopiou ve Andreas Martinos yer alıyor. Alafouzos, Okeanis Eco Tankers ile bu yıl 9 kez Rus petrolü taşırken, Prokopiou ve Martinos da önemli sevkiyatları gerçekleştiren armatörler arasında bulunuyor.

Yüksek Kârlar ve Yüksek Riskler

Rus petrolü taşımacılığı, düşük rekabet ve yasal uyum maliyetleri nedeniyle yüksek navlun ücretleri sunabiliyor. Örneğin, Rus limanlarından Hindistan’a yapılan bir sefer, 8 milyon dolar gelir getirebiliyor ki bu rakam 2021’deki seviyenin 5 katına denk geliyor. Ancak tüm armatörler bu riskleri göz alabiliyor. George Economou’nun TMS Tankers’ı, 2022’de büyük miktarda Rus petrolü taşırken, 2025’te bu ticareti yalnızca yakıt yağıyla sınırlı tutmayı tercih etti.

Yunanistan’ın Çelişkili Rolü

Yunanistan, NATO ve AB üyesi olarak 2022’den beri Rusya’ya yaptırımları destekliyor. Ancak Yunan armatörler, 1953 Anayasası’ndaki bir madde sayesinde gemi gelirlerinden vergi muafiyetiyle çalışıyor ve bu durum sektörü kârlı hâldeki koşullar sunuyor. Yunan gemileri, Rus petrolünün %28’ini taşımakta; bu durum, Moskova’nın enerji gelirlerine önemli bir katkıda bulunuyor. Ukrayna, bu nedenle Minerva Marine, Dynacom ve TMS Tankers gibi yukarıda bahsedilen firmaların yaptırım listesine alınmasını öneriyor.