SİNA YARIMADASI’NDA MANASTIR KRİZİ

Mısır’ın Sina Yarımadası’nda, bin beş yüz yıldır varlığını sürdüren ve hem Hristiyanlık hem de insanlık tarihi açısından eşsiz bir öneme sahip olan Aziz Katerina Manastırı, günümüzde büyük bir iç krizle karşı karşıya. Ortodoks dünyasının en kutsal merkezlerinden biri olan bu kadim manastır, Başpiskopos Damianos’a karşı başlatılan tartışmalı bir görevden alma girişimiyle gündeme geliyor. Gelişmeler yalnızca dini bir çekişme yaratmakla kalmıyor; Yunanistan ve Mısır arasındaki stratejik ilişkileri etkileyebilecek uluslararası bir gerilim kaynağına dönüşmüş durumda.

Yunanistan ve Mısır Arasında Gerilim Kapıda

Kriz, Yunanistan Meclisi’nin manastırın ülkedeki mülklerini ve tüzel kişiliğini koruma altına alacak yasal düzenlemeyi oylamaya hazırlandığı ve aynı hafta Mısır Dışişleri Bakanı Badr Abdelatty’nin Atina’ya resmi ziyarette bulunacağı kritik bir döneme denk geliyor. Müzakerelerin odak noktası, Aziz Katerina Manastırı’nın hukuki statüsünün ve uluslararası temsil yetkisinin iki ülke arasında bir antlaşmayla resmileştirilmesi.

Darbe Niteliğinde Tüzüğe Aykırı Oylama

Tam bu dönemde, manastır içinden bir grup keşiş ve rahip, Başpiskopos Damianos’un görevden alınması için bir oylama gerçekleştirdi. Ancak bu oylamanın, manastırın iç işleyiş tüzüğüne açıkça aykırı olduğu öne sürülüyor. 25 kişilik Genel Kurul’da 2/3 çoğunluk sağlanmadan gerçekleştirilen oylama, bazı üyelerin sayılmamasıyla 22 kişiye indirilen liste üzerinden çoğunluk hesabıyla kabul edildi.

Başpiskopos’tan Açıklama

Bu yöntemin meşru olmadığı, başta Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi olmak üzere Ortodoks dünyasında ciddi tartışmalara yol açmış durumda. Ayrıca oylamaya katılan rahip Pamfilos’un daha önce Aynoroz’a yerleştiği ve bu nedenle oylamada oy hakkının bulunmadığı vurgulanıyor. Başpiskopos Damianos ise gelişmeleri “manastıra karşı organize bir darbe” olarak nitelendiriyor. Yayınladığı açıklamada, görevden alma girişimini sadece kendi konumuna yönelik bir tehdit değil, Aziz Katerina Manastırı’nın tarihi özerkliği ve uluslararası varlıklarına karşı bir “kilise darbesi” olarak değerlendiriyor.

Yunanistan Neden Konuyu Yakından Takip Ediyor?

Damianos, bu girişimin zamanlamasına dikkat çekerek, “Mısır ve Yunanistan’ın iş birliğiyle manastırın tüzel kimliğini ve mülklerini güvence altına almaya çalıştığımız bir dönemde içeriden böyle bir ayrılık tohumunun atılması manidardır” diyor. Yunan meclisinde tartışılan yasa teklifi, Aziz Katerina Manastırı’nın Atina’daki temsilciliğini yasal bir tüzel kişilik haline getirerek, manastırın gayrimenkullerinin ve kültürel varlıklarının resmi güvence altına alınmasını hedefliyor. Ancak bazı çevreler bu adımı, “kilisenin mülkleştirilmesi” veya “devletin iç işleyişe müdahalesi” olarak eleştiriyor.

Büyük Bir Krisin Ortasında Manastırın Statüsü

Bu karışıklık, manastırın yönetimi ve dini kimliğinin yanı sıra, Ortadoğu’daki Hristiyan azınlıkların statüsünü de tartışmaya açıyor. Aziz Katerina Manastırı Mısır topraklarında bulunsa da, tarihi olarak Yunan Ortodoks Kilisesi’ne bağlı. Manastırda konuşulan dil Yunanca, keşişlerin çoğu Yunan kökenli ve dini uygulamalar tamamen Yunan Ortodoks geleneğine dayalı. Ayrıca manastırın Yunanistan’da mülkleri bulunuyor. Bu sebeple, Atina, hem dini hem de kültürel açıdan manastıra sahip çıkmayı devlet politikası olarak görüyor.

Darbe Girişimi Sadece Kilise İçi Bir Problem Değil

2002 yılından beri UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan manastır, yalnızca Ortodoks inancının değil, aynı zamanda Batı ile Doğu arasında diyalog arayışının sembollerinden biri olarak kabul ediliyor. Bu nedenle yaşanan kriz, hem dini hem de diplomatik düzeyde geniş yankılar uyandırmış durumda. Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis ile Mısırlı mevkidaşı Badr Abdelatty’nin 6 Ağustos’ta Atina’da yapacağı görüşme, yalnızca iki ülke ilişkileri açısından değil, Aziz Katerina Manastırı’nın geleceği için de belirleyici olabilir. Zira bu görüşmede imzalanması beklenen antlaşma, manastırın yasal temsiliyetini güçlendirecek ve bu tür iç çekişmelerin dış müdahaleye açık hâle gelmesini engelleyecek bir hukuki çerçeve oluşturabilir.