Devrimci İşçi Sendikaları Konferasyonu (DİSK), 2026 Asgari Ücret Araştırması raporunu ve asgari ücret taleplerini İstanbul Barosu’nda gerçekleştirdiği basın toplantısı ile açıkladı. DİSK Yönetim Kurulu adına konuşan Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu, “Somut olarak söylersek, 2025’e zaten resmi enflasyona göre 15 puan alacaklı giren asgari ücret başta olmak üzere tüm ücretler yıl boyunca eridi. Hükümet, yüksek enflasyona rağmen yıl boyunca asgari ücreti artırmadı. Bugün bir ailede anne, baba ve iki çocuk çalışsa bile ailenin geliri yoksulluk sınırının altında kalıyor. Açlık sınırı 30 bin liraya dayandı, yoksulluk sınırı 90 bin lirayı çoktan aştı” şeklinde ifade etti. Türkiye’de işçilerin yarısının asgari ücretle çalıştığını belirten Çerkezoğlu, asgari ücretin geçen yıl sadece ilk üç ayda açlık sınırının üzerinde olduğunu kaydetti.

YILDA EN AZ İKİ KEZ GÜNCELLENMELİ

Çerkezoğlu, “Hatırlanacağı gibi yüksek enflasyonun yaşandığı 2022 ve 2023 yıllarından farklı olarak bütün ısrarlarımıza rağmen asgari ücret 2024 ve 2025’te yıl ortasında artırılmadı. Oysa gerek 2024 ve gerekse 2025 yıllarında yüksek enflasyon ile hayat pahalılığı devam etti. Yüksek enflasyon koşullarında asgari ücretin yılda bir kez artırılması reel ücretlerde ciddi bir kayıp yarattı. Bu nedenle, enflasyon tek haneli rakamlara düşene kadar asgari ücret yılda en az iki kez güncellenmeli.” dedi. Ayrıca, 2024 yılı sonunda resmi enflasyonun yaklaşık yüzde 45 olarak açıklanmasına karşın, asgari ücrete “hedef enflasyon” doğrultusundaki yüzde 30 zammın da yetersiz kaldığını vurguladı.

KAYIP BÜYÜYOR

Çerkezoğlu, bu yıl asgari ücretin enflasyon karşısında 10 aylık kaybının 6 bin 322 liraya ulaştığını belirtti. Eğer 2025 yılı sonunda resmi enflasyon yüzde 33,8 olarak gerçekleşirse, asgari ücretteki kaybın 7 bin 471 TL’ye yükseleceği bilgisini verdi. Çerkezoğlu, asgari ücretle çalışanların 2025 yılı boyunca kaybının 50 bin TL’yi aşacağını ve “Yani satın alma gücü olarak 14 bin liralara gerilemiş bir asgari ücret üzerinden 2026 asgari ücretini konuşuyor olacağız.” dedi.

HEDEF ENFLASYON KADAR ÜCRET ARTIŞI KABUL EDİLEMEZ

Asgari ücretin belirlenmesi sırasında, “hedeflenen enflasyon kadar ücret artışı” uygulamasının kabul edilemeyeceğini belirten Çerkezoğlu, “Ülkemizde asgari ücret dediğimizde bir süredir kelimenin dar anlamıyla genel ücreti konuşuyoruz. Bu nedenle asgari ücret ülkemizde dünyada hiç olmadığı kadar gündem olmaktadır. Bu koşullar altında asgari ücretin insanca yaşanacak bir ücret olarak saptanması şarttır.” şeklinde konuştu.

ASGARİ ÜCRET BELİRLERKEN DİKKATE ALINMASI GEREKENLER

Çerkezoğlu, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na yönelik tartışmalara ilişkin, “Bize göre asıl mesele Komisyonun yapısı ve bileşimi değildir. Komisyon yapısının daha demokratik olması kuşkusuz mümkündür ancak asıl mesele asgari ücretin saptanmasına ilişkin kurallardır.” diye belirtti. DİSK, asgari ücretin, işçilerin kendisi için değil, bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile geçinebileceği bir ücret olarak hesaplanması gerektiğini savundu. Asgari ücretin, sadece enflasyona değil, genel ücret düzeyi ve ülke ekonomisindeki büyümeye bağlı olarak belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Çerkezoğlu, “Asgari ücret, Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın belirli bir oranından (örneğin yüzde 60’ından) düşük belirlenmemelidir.” dedi.

ASGARİ ÜCRET HESAPLAMALARINDA DAHA ADİL BİR YAKLAŞIM

Çerkezoğlu, konuşmasının devamında asgari ücret belirlenirken hane bazında iki kişinin çalıştığı varsayımından hareketle, en azından yoksulluk sınırı kadar gelir girmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca, en düşük kamu işçisi ücreti ve en düşük memur maaşının referans alınması gerektiğini de vurguladı.

2005’TEN BU YANA KAYIP 22 CUMHURİYET ALTINI

Çerkezoğlu, asgari ücretlinin 2005 yılından bu yana 22 Cumhuriyet altını kaybettiğine dikkat çekerek, “2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarıyla 25,4 ve 2005’te 31,5 altın alınabilmekteyken, 2025 yılı kasım ayında ancak 9,5 Cumhuriyet altını alınabilmektedir.” dedi. Türkiye işçi sınıfının, Avrupa’nın en düşük asgari ücretlerinden birine mahkûm edildiğini belirtti. 2015 yılında Avrupa’da Türkiye’den Euro cinsinden düşük asgari ücreti olan 14 ülke varken, 2025 yılında sadece 2 ülke kaldığını vurguladı.

VERGİ DİLİMLERİ İLE İLGİLİ TALEPLER

Çerkezoğlu, “2000 yılında ilk vergi tarife dilimi brüt asgari ücretin 21,9 katıydı. Asgari ücret ve vergi tarife ilk dilimi arasındaki makas giderek kapandı ve 2014 yılında 10 katına, 2025 yılında ise 6 katına kadar geriledi.” ifadelerini kullandı. Vergideki adaletsizliklerin hafifletilmesi için, gelir vergisi tarife dilimlerinin asgari ücret artışından az olmamak üzere artırılması gerektiğini belirtti. Asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanan oranların düşürülmesi ve asgari ücret vergi istisnasının matrahtan indirim yoluyla uygulanmasının sağlanması gerektiğini de ekledi.