GÖRÜŞMEYİ KAPSAYAN KRİTİK KONULAR

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 5 Mayıs 2025’te ABD Başkanı Donald Trump ile telefon görüşmesi yaptı. Görüşme, Ukrayna-Rusya savaşı, Gaza’daki insani kriz, Suriye’deki gelişmeler ve Türkiye-ABD arasında savunma işbirliği gibi önemli konuları kapsıyor. Trump, “çok iyi ve verimli” olarak nitelendirdiği görüşmede Erdoğan’ı Washington’a davet ettiğini ve kendisinin de Türkiye’ye davet edildiğini aktardı. Görüşme, dünya medyasında geniş yankı buldu.

ERDOĞAN’IN İFADELERİ VE TRUMP’IN PLANLARI

Görüşme sırasında Erdoğan, Trump’a Türkiye’nin Gaza’da acil bir ateşkes ve kalıcı barış için her türlü desteği vermeye hazır olduğunu iletti. Suriye konusunda ise ABD’nin yaptırımları hafifletme çabalarının ülkenin istikrarına katkı sağlayacağını ve Suriyeli mültecilerin geri dönüşünü kolaylaştıracağını vurguladı. Trump, Ukrayna-Rusya savaşını bitirmek için Erdoğan ile işbirliği yapmayı istediğini belirterek, “Rusya-Ukrayna arasındaki saçma ama ölümcül savaşı bitirmek için Erdoğan ile çalışmayı dört gözle bekliyorum” dedi.

İKİLİ İLİŞKİLERDE GÜNDEM MADDELERİ

İkili ilişkilerde, Türkiye’nin F-35 programına geri dönüşü, F-16 tedarik süreci ve CAATSA yaptırımlarının kaldırılması konuları da görüşüldü. Erdoğan, bu adımları iki NATO müttefiki arasındaki savunma işbirliğini güçlendireceği şeklinde değerlendirdi. Trump’ın, 2019’da Türkiye’nin S-400 alımı sebebiyle uygulanan CAATSA yaptırımlarını kaldırmayı düşünmesi, dünya basınında dikkat çekti.

DÜNYA MEDYASINDA YAYINLANAN YORUMLAR

Görüşme, uluslararası medyada çeşitli bakış açılarıyla ele alındı. Times of Israel, görüşmeyi Türkiye’nin Suriye politikası ve İsrail’in bölgesel endişeleri ekseninde değerlendirdi. Haberde, “Trump-Erdoğan yakınlaşması, Gazze savaşı ve Suriye’de Ahmed el-Şara rejiminin yükselişi nedeniyle İsrail için hassas bir konu” denildi.

Al Jazeera, Trump’ın Ukrayna savaşını bitirmek için Türkiye ile çalışmak arzusunu öne çıkararak, “Ankara, bölgesel sorunlarda kilit bir ortak olarak görülüyor” yorumunu yaptı. Fox News, iki liderin Gaza, Ukrayna ve Suriye’de ortak çalışma kararı aldığını belirtirken; Moskova Times, Türkiye’nin savaş boyunca Rusya ve Ukrayna’ya karşı izlediği denge politikasını hatırlatarak, “Trump, savaşı bitirmek için Erdoğan’ın yardımına güveniyor” başlığını kullandı.

İKİ LİDER ARASINDAKİ DİYALOĞUN GELİŞİMİ

Trump’ın 20 Ocak 2025’te ikinci kez ABD Başkanı olarak göreve başlamasının ardından Erdoğan ile ilk telefon görüşmesi 16 Mart’ta yapılmıştı. O görüşmede de F-16 ve F-35 programları, CAATSA yaptırımları ve Suriye konuları tartışılmıştı. 5 Mayıs’taki görüşme, iki lider arasındaki ikinci temas oldu ve Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir momentum kazandırma çabalarını yansıtıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Washington ziyaretleri de bu diyaloğu destekliyor.

Türkiye, S-400 alımı nedeniyle 2019’da F-35 programından çıkarılmış ve 2020’de CAATSA yaptırımlarına maruz kalmıştı. Ankara, bu yaptırımların kaldırılmasını ve F-35 programına geri dönüşü ya da yatırımlarının iadesini talep ediyor. Ayrıca, 40 adet Block-70 F-16 alımı ve mevcut F-16’ların modernizasyonu için ABD ile müzakereler devam ediyor.