ABD’NİN NÜKLEER SALDIRILARININ ETKİLERİ DEĞERLENDİRİLİYOR

CNN ve New York Times’ın ulaşmış olduğu istihbarat analizlerine göre, ABD’nin Fordo, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislere gerçekleştirdiği hava saldırıları, İran’ın nükleer programının temel bileşenlerini yok edemedi. Zenginleştirilmiş uranyum stokları ve santrifüjlerin büyük ölçüde sağlam kaldığı ifade ediliyor.

TRUMP YÖNETİMİ SALDIRILARI SAVUNUYOR

ABD Başkanı Donald Trump ve özel temsilcisi Steve Witkoff, saldırıların “tarihteki en başarılı askeri operasyonlardan biri” olduğunu öne sürdü. Witkoff, Fordo tesisine 12 sığınak delici bomba gönderildiğini ve hedeflerin “tamamen yok edildiğini” iddia etti. Ancak Pentagon’un raporları, Trump’ın açıklamalarıyla çelişiyor. Saldırıların hedeflerine verdiği zararın ve İran’ın nükleer yapıları üzerindeki etkisinin analizi devam ediyor ve daha fazla istihbarat elde edildikçe durum değişebilir. Ön bulgular, Trump’ın saldırıların İran’ın nükleer tesislerini “tamamen yok ettiğine” dair tekrarladığı iddialarla çelişiyor. Savunma Bakanı Pete Hegseth de Pazar günü, İran’ın nükleer emellerinin “yok edildiğini” belirtmişti. Ancak bilgi sahibi iki kişi, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stokunun yok edilmediğini ifade etti. Bu kişilerden biri santrifüjlerin büyük ölçüde “sağlam” olduğunu aktardı ve “ABD onları en fazla birkaç ay geciktirmiş olabilir” dedi.

BEYAZ SARAY’DAN İLK AÇIKLAMA

Beyaz Saray, değerlendirmenin varlığını kabul etti fakat içeriğiyle katılmadıklarını belirtti. Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt, CNN’e yaptığı açıklamada, “Bu iddia edilen değerlendirme tamamen yanlış ve ‘çok gizli’ olarak sınıflandırılmıştı, buna rağmen istihbarat camiasından düşük seviyeli, ezik bir kişi tarafından CNN’e sızdırıldı. Bu değerlendirmeyi sızdırmak, Başkan Trump’ı küçük düşürmek ve İran’ın nükleer programına yönelik cesur savaş pilotlarımızı itibarsızlaştırmak için açık bir girişimdir. Herkes bilir ki bu devasa bombalar hedefe kusursuz şekilde bırakıldığında olan şey tam yıkımdır” dedi. ABD ordusu, operasyonun planlandığı gibi gittiğini ve “ezici bir başarı” olduğunu duyurdu. ABD’nin saldırıların etkilerine dair kapsamlı bir tabloya sahip olması için henüz erken.

SANTRİFÜJLERE ZARAR VERİLEMEDİ

İsrail, ABD operasyonundan önce günlerce İran’ın nükleer tesislerine saldırmıştı fakat işi tamamlamak için ABD’nin sığınak delici bombalarına ihtiyaç duyduğunu öne sürdü. ABD’ye ait B-2 bombardıman uçakları, bu bombalardan bir düzineden fazlasını Fordow Yakıt Zenginleştirme Tesisi ve Natanz Zenginleştirme Kompleksi’ne attı. Ancak bu bombalar, bu tesislerdeki santrifüjlerin ve yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumun tamamen ortadan kaldırılmasında etkili olamadı. Fordow, Natanz ve İsfahan’daki tesislerdeki hasarın büyük ölçüde yer üstü yapılarla sınırlı kaldığı belirtiliyor. Hegseth, CNN’e verdiği demeçte, “Bombalı saldırımız İran’ın nükleer silah üretme kabiliyetini yok etti. Devasa bombalarımız her hedefte tam isabet sağladı ve mükemmel çalıştı. Bu bombaların etkisi İran’daki enkaz yığınının altına gömüldü; bu yüzden bombaların yıkıcı olmadığını söyleyen herkes, yalnızca Başkan’ı ve başarılı operasyonu itibarsızlaştırmaya çalışıyor” dedi.

GENELKURMAY BAŞKANI HASAR DEĞERLENDİRMESİ YAPIYOR

Salı sabahı Trump, saldırıların hasarına dair inancını yineledi. “Bence tamamen yıkıldı” diyen Trump, “O pilotlar hedeflerini vurdu. O hedefler yok edildi ve pilotlara hak ettikleri takdir verilmelidir” ifadelerini kullandı. İran’ın nükleer programını yeniden inşa etme ihtimali sorulduğunda ise Trump, “O yer kaya altındaydı. O yer yıkıldı” yanıtını verdi. Trump ve Hegseth, saldırıların başarısı konusunda iyimserken, Genelkurmay Başkanı Dan Caine, Pazar günü yaptığı açıklamada, hasar değerlendirmesi sürerken İran’ın nükleer kabiliyetlerinin ne ölçüde kaldığı hakkında yorum yapmanın “çok erken” olduğunu belirtti. Salı günü, operasyonla ilgili hem Temsilciler Meclisi hem de Senato için planlanan gizli bilgilendirme toplantıları iptal edildi. İki kaynağa göre, tüm Senato’ya yönelik toplantı Perşembe gününe ertelendi. Ayrıca CNN’e konuşan farklı kaynaklar, tüm Meclis üyelerine yönelik bilgilendirme toplantısının da ertelendiğini aktardı.

DEMOKRAT TEMSİLCİDEN ELEŞTİRİ

New York’tan Demokrat Temsilci Pat Ryan, Salı günü X platformunda, “Trump, İran saldırılarıyla ilgili Meclis’e yapılacak gizli bilgilendirme toplantısını mazeret bildirmeden iptal etti. Gerçek neden mi? ‘Tüm nükleer tesisleri ve kabiliyeti yok ettiğini’ iddia ediyor; ekibi bu palavrayı destekleyemeyeceklerini biliyor” dedi. ABD’nin “Sığınak Delici” adı verilen devasa bombalarının, Fordow ve İsfahan gibi derin yeraltı korunaklarına sahip İran nükleer sahalarını tamamen yok edip edemeyeceği konusunda uzun süredir soru işaretleri bulunuyor. Ayrıca ABD, dikkat çekici bir şekilde İsfahan’ı bu bombalar yerine, bir denizaltıdan fırlatılan Tomahawk füzeleriyle vurdu. Bunun nedeni, bu bombanın İsfahan’ın alt katmanlarını başarıyla delip geçemeyeceği yönündeki anlayış. Konuyla ilgili bilgi sahibi iki kaynağa göre, ABD’li yetkililer, İran’ın ayrıca henüz saldırıya uğramamış ve aktif durumda gizli nükleer tesisler bulundurduğuna inanıyor.