SORUNLARIN TEMELİ: MASRAFLARIN BELİRLENMESİ

Türkiye’de milyonlarca birey ya ev sahibi ya da kiracı olarak yaşamını sürdürüyor. Ancak bu iki taraf arasında en yaygın karşılaşılan sorun, masrafların kimin sorumluluğunda olduğu meselesi oluyor. Çok sayıda ev sahibi, yasaları yeterince bilmeden kiracısından bazı giderleri talep ediyor. Kiracılar da bu taleplerin yasal olup olmadığını sorgulamadan ödeme yapabiliyor. Türk Borçlar Kanunu, bu konuda oldukça net düzenlemeler içeriyor. Kiracının sorumluluğundaki masraflar, genelde kullanımına bağlı günlük giderleri kapsıyor.

KİRA SÖZLEŞMESİ VE GİDERLERİN AÇIKLIĞI

Kiracının ödemesi gereken masraflar arasında; elektrik, su, doğalgaz faturaları gibi tüketim bedelleri yer alıyor. Bu bedellerin tamamı kiracı tarafından karşılanmalı. Ayrıca, temizlik, güvenlik, kapıcı ve ortak alan elektriği gibi aidatın kullanım hizmeti kısmı da kiracıyı etkiliyor. Küçük onarımlar, örneğin musluk, priz, ampul ve duş başlığı gibi tamiratlar da kiracının yükümlülüğünde bulunuyor. Bununla birlikte, kiracı kendi hatasıyla oluşan zararlar, kırılan cam veya çizilen parke gibi durumları da üstleniyor. Ancak birçok ev sahibi, bu maddelerin dışında kalan kalemleri de kiracıdan talep ederek yasal sınırların dışına çıkabiliyor.

EV SAHİPLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ MASRAFLAR

Kiracının sorumluluğunda olmayan ve ev sahibinin karşılaması gereken giderler arasında; bina dış cephe tadilatı, çatı onarımı ve izolasyon, asansör yenilemesi veya büyük çaplı bakım, kalorifer kazanı gibi sistem arızaları ile bina ile ilgili büyük yapı onarımları ve demirbaş değişiklikleri yer alıyor. Bazı ev sahipleri bu büyük bakım masraflarını kiracıya yansıtmaya çalışsa da, bu uygulama yasal değil.

DEPOZİTO VE SÖZLEŞME: GİZLİ TEHLİKE

Kiracının evde bıraktığı zararlar veya ödenmemiş faturalar, ev sahibinin depozito hakkını doğrudan etkiliyor. Ancak taraflar arasında net bir kira sözleşmesi yoksa, depozito da sorun haline gelebiliyor. Ayrıca sözleşmede açıkça belirtilmeyen masrafların tahsil edilmesi de yasal geçersizlik taşıyor. Bu nedenle ev sahipleri ve kiracılar, sözleşme maddelerini dikkatlice hazırlamalı.

AİDAT GİDERLERİNDE SIK YAPILAN HATALAR

Aidat konusu, ev sahibi-kiracı ilişkilerinde en fazla kafa karıştıran kalemlerden biri. Kiracının ödemesi gereken giderler arasında güvenlik, temizlik, site içi servis ve sosyal tesis kullanımı bulunuyor. Ev sahibinin sorumluluğunda ise asansör yenilemesi, dış cephe boyası, bina güçlendirme ve jeneratör alımı gibi büyük harcamalar var. Eğer aidat içinde bu tür yapı yenilemeleri varsa, kiracıdan talep edilmesi yasal değil.

UZMANLARDAN UYARI: DAVA RİSKİ

Gayrimenkul hukuku uzmanları, son yıllarda artan davaların dikkat çekici olduğunu belirtiyor. Kira sözleşmesinde belirtilmeyen masrafların kiracıya yüklenmesi, ciddi uyuşmazlıklara neden olabiliyor. “Kira sözleşmesinde aidatın hangi kısmının kiracıya ait olduğu açıkça belirtilmeli. Aksi halde talep edilen birçok ödeme yasal geçerliliğe sahip değil. Ayrıca kiracıdan yazılı onay alınmadan kira dışında ek bir ücret talep edilemez” açıklaması yapılıyor.

BİLMEDEN YAPILAN ÖDEMELERİN GERİ ALINMASI

Bu konuda bilgi eksikliği nedeniyle yapılan hatalar, sadece maddi kayıplara değil, ilişkilerin de zedelenmesine yol açıyor. Hem ev sahiplerinin hem de kiracıların, hangi masrafın kime ait olduğunu net bir şekilde bilmesi büyük önem taşıyor. Unutmayın, talep edilen her ödemenin yasal olmadığını bilmek gerekiyor. Pek çok kişi zaten bu hataları yıllarca yapıyor ama artık bilgilendirilmenin zamanı geldi.