TL MEVDUAT FAİZLERİNE HIZLI YÜKSELİŞ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2 Mayıs haftasına ait finansal istatistikleri yayımlayarak TL mevduat faizlerindeki hızlı artışı gündeme taşıdı. 1-3 aylık ortalama bileşik TL mevduat faizi yüzde 57.90 seviyesine ulaşarak son dört ayın en yüksek noktasına erişti. Bu faiz artışı, son 1.5 ayda yaşanan 8 puanlık artışla gerçekleşti ve Merkez Bankası’nın piyasadaki dalgalanmaları azaltma çabası ile faiz artırımlarının bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Fakat bu yükselişin arkasındaki nedenler ve vatandaşa ne gibi etkileri olabiliyor?

MEVDUAT FAİZLERİ REKOR SEVİYEDEN YÜKSELİYOR

TCMB verilerine göre, 7 Mart haftasında yüzde 51.45 olan 1-3 aylık bileşik TL mevduat faizi, 14 Mart’ta yüzde 49.91’e gerileyerek son bir yılın en düşük seviyesini gördü. Ancak bu düşüş uzun sürmedi. News kaynaklarına göre, Merkez Bankası’nın TL’yi güçlendirme adımları sonrasında bankalar arasında mevduat faizi rekabeti yeniden yaşanmaya başladı. Bazı bankalar, yeni müşterilere yüzde 52’ye varan faiz oranları sunarken, sosyal medya platformlarında paylaşılan verilere göre bileşik getiriler yüzde 60 seviyesini aşabiliyor. Örneğin, 100.000 TL’lik 1 aylık vadeli mevduatta 3.700 TL’lik bir faiz geliri elde edilebiliyor.

OLAĞANÜSTÜ PPK TOPLANTISI ETKİSİ

Mevduat faizlerindeki bu hızlı artışın temel sebepleri arasında, TCMB’nin mart ve nisan aylarındaki adımları yatıyor. 19 Mart’ta iç politikadaki gelişmelerin piyasalarda yarattığı dalgalanma üzerine TCMB, 20 Mart’ta olağanüstü PPK toplantısı gerçekleştirdi. Bu toplantıda, gecelik borç verme faizi yüzde 44’ten yüzde 46’ya çıkarılırken, politika faizi ise yüzde 42.5’te sabit kalmıştı. Ayrıca, piyasadaki oynaklığı azaltmak amacıyla TL ve döviz likiditesine yönelik ek önlemler alındı.

NİSAN’DA FAİZ ARTIŞI HIZ KAZANDI

17 Nisan’daki PPK toplantısında TCMB, politika faizini 350 baz puan artırarak yüzde 46’ya yükseltti. Gecelik borç verme faizi yüzde 49’a, borçlanma faizi ise yüzde 44.5’e çıkarıldı. Bu adım, TL talebini artırmayı ve döviz kurlarındaki dalgalanmayı frenlemeyi hedefliyordu. Ekonomist Mahfi Eğilmez, TCMB’nin bu hamlesini “doğru yönde bir adım” olarak açıkladı, politika faizinin artırılmasının itibar kaybını önleyeceğini söyledi. Sosyal medya kullanıcıları, bu kararın beklenmedik olduğunu ve TL mevduatını daha cazip hale getirdiğini belirtti.

REKABET ARTARKEN VATANDAŞ NE KAZANIYOR?

Merkez Bankası’nın faiz artırımları bankaların mevduat faizlerini yukarı çekmesine neden oldu. Ancak, TCMB’nin ortalama faiz oranı yüzde 57.90 olsa da bireysel yatırımcılar genelde daha düşük oranlarla karşı karşıya kalıyor. Bununla birlikte, bazı bankalar “hoş geldin faizi” kampanyaları aracılığıyla yüzde 52’ye kadar oranlar sunabiliyor. Bir sosyal medya örneğinde, 1 milyon TL’lik 1 aylık vadeli mevduatta 37.000 TL’lik getiri elde edilebileceği ifade ediliyor. Bu durum, TL mevduatını yeniden cazip hale getirirken, vatandaşların tasarruflarını değerlendirme isteğini artırıyor.

HAZİRAN PPK TOPLANTISI BELİRLEYİCİ OLACAK

TCMB’nin bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısı 19 Haziran 2025’te gerçekleşecek ve bu toplantı faiz politikalarının geleceği açısından belirleyici rol oynayacak. Ekonomistler, enflasyon beklentileri ve küresel gelişmelerin TCMB’nin kararlarını etkileyebileceğini öngörüyor. Yapılan anketlere göre, 2025 yıl sonu politika faizi beklentisi yüzde 28.50 seviyesinde. Ancak, enflasyonun yüzde 39’a gerilediği şubat verileri ve TCMB’nin yüzde 21’lik yıl sonu enflasyon hedefi, faiz indirimlerinin hızını sınırlayabiliyor. Ekonomist Hakan Kara, sosyal medyada yaptığı yorumda, ocak ve şubat aylarında enflasyonun yüzde 8’e yaklaşabileceğini belirterek, bu nedenle TCMB’nin temkinli davranacağını ifade etti.

ENFLASYON VE TL TALEBİ DENGESİ

Merkez Bankası, sıkı para politikası ile enflasyonda kalıcı bir düşüş sağlamayı ve fiyat istikrarını korumayı hedefliyor. Şubat 2025’te yıllık enflasyonun yüzde 39’a gerilemesi, dezenflasyon sürecinin güçlendiğini gösterse de hizmet enflasyonunda devam eden katılık ve fiyatlama davranışlarındaki riskler mevcut. TCMB, TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını yüzde 58.6’ya çıkarırken, Kur Korumalı Mevduat’ın (KKM) payını ise yüzde 6.2’ye düşürmüş durumda.