KAHVE FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM

ABD Başkanı Donald Trump’ın Brezilya’dan yapılacak ithalata yüzde 50 gümrük vergisi uygulama planı, kahve fiyatlarını doğrudan etkileyebilir. Dünya genelinde halihazırda tavan yapmış kahve fiyatları, bu yeni tarifeyle daha da yükselebilir. İster kafelerde servis edilsin, ister evde demlensin, kahvenin fiyatında bir artış yaşanacak. Küresel kahve akışı yeniden şekilleniyor.

BREZİLYA VE VIETNAM’DAKİ KURAKLIKLAR

Brezilya ve Vietnam, ABD’ye en fazla kahve ihraç eden ülkeler olarak, son dönemdeki kuraklıklarla daha kısıtlı hasatlara yol açtı. Bu durum fiyatları zaten artırmıştı. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu’na göre, Mayıs ayında bir pound (yaklaşık 450 gram) öğütülmüş kavrulmuş kahvenin ortalama fiyatı 7,93 dolara yükseldi. Geçen yıl aynı dönemde bu fiyat 5,99 dolardı. Trump’ın tarifesi, kısmen siyasi müttefiki Jair Bolsonaro’ya yönelik soruşturmalara misilleme amacı taşıyor. Bolsonaro, darbe girişimi nedeniyle yargılanıyor. Amerikalıların tükettiği kahvenin yüzde 99’unu Güney Amerika, Afrika ve Asya’dan ithal ediliyor. Brezilya, geçtiğimiz yıl ABD’ye 8,1 milyon çuvaldan fazla kahve gönderdi.

KAHVE SEKTÖRÜNDEKİ ETKİLER

Rabobank analisti Guilherme Morya, bu ani değişimin “herkes için kötü olacak” olduğunu belirtiyor. Eğer tarifeler yürürlüğe girerse, alternatif tedarikçilere yönelmek gerekebilir. Ancak Vietnam’ın üretim kapasitesi sınırlı ve genellikle daha acı olan robusta türü kahve üretiyor. Brezilya ise daha kaliteli arabica cinsiyle öne çıkıyor. Stanford’dan Ryan Cummings, toptan kahve fiyatlarında yaşanacak yüzde 10’luk artışın bir fincan kahveye yaklaşık 25 sent zam olarak yansıyabileceğini vurguluyor. Fakat bu zamların market raflarına yansıması yaklaşık üç ay sürecek. Starbucks gibi büyük zincirler, uzun vadeli sözleşmelerle bu şokları bir süreliğine absorbe edebiliyor.

Tarifeler yalnızca kahveyi değil, sabahların vazgeçilmezi olan portakal suyunu da etkileyebilir. ABD’nin taze portakal suyunun yüzde 90’ı ve donmuş portakal suyunun yüzde 55’i Brezilya’dan ithal ediliyor. Florida’daki üretim ise narenciye hastalıkları nedeniyle düşüşte. Rice Üniversitesi’nden David Gantz’a göre, “Florida açığı kapatamazsa, tüketici daha fazla ödeyecek.”

Bazı tüketiciler kahveyi lüks değil temel ihtiyaç olarak gördüğü için zamları kabullenebilirken, diğerleri daha ucuz kahve ürünlerine veya enerji içeceklerine yönelebilir. Starbucks gibi zincirler, şu anda fiyatları sabit tutma sözü verse de, uzun vadede bu baskı fiyatlara yansıyabilir.