İSTANBUL GÖRÜŞMELERİ YENİ BİR DÖNÜM NOKTASI
Rusya-Ukrayna savaşında barış perspektiflerini güçlendiren İstanbul görüşmeleri, önemli bir aşamaya ulaştı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 15 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması planlanan barış müzakerelerinde yalnızca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşeceğini, Rus heyetinden hiç kimseyle masaya oturmayacağını açık bir şekilde belirtti. Rusya’dan Putin’in katılımına dair bir açıklama henüz gelmezken, ABD Başkanı Donald Trump’ın “İstanbul’a gelebilirim” ifadesi, bu görüşmelerin küresel önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
ZELENSKİ’DEN SERT ÇIKILIŞ
Zelenski, İstanbul’da gerçekleştirilmesi planlanan kritik görüşmeler öncesi tavrını netleştirdi. Ukrayna lideri, “İstanbul’da sadece Putin ile görüşürüm. Rus heyetinden biriyle görüşmem” diyerek, toplantının doğrudan liderler düzeyinde yapılması gerektiğini vurguladı. Bu açıklama, 2022 Mart’ında gerçekleştirilen görüşmelerde Putin’in temsilci göndermesi ve kendisinin katılmamasını hatırlatarak, bu durumun tekrarlanmaması gerektiğine dair bir mesaj taşıyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 10 Mayıs’ta Moskova’da yaptığı açıklamada, 15 Mayıs’ta İstanbul’da ön koşulsuz doğrudan görüşmeler başlatmak istediğini ifade etmişti. Ancak Putin’in şahsen katılıp katılmayacağı konusunda henüz bir belirsizlik bulunuyor. 2022’de İstanbul görüşmelerinde Putin, bir heyet göndermiş ve kendisi katılmamıştı. Kremlin’den yapılan son açıklamalarda, Putin’in önerisinin “barışçıl çözüm için ciddi bir niyet” taşıdığı dile getirilse de katılımıyla ilgili herhangi bir güncelleme yapılmadı.
TRUMP’TAN SÜRPRİZ AÇIKLAMA
ABD Başkanı Donald Trump, Orta Doğu gezisi öncesi Oval Ofis’te düzenlediği basın toplantısında, İstanbul görüşmelerine katılma ihtimalini değerlendirdi. Trump, “O anda nerede olacağımı bilmiyorum. Orta Doğu’da bir yerde olacağım ama faydalı olacağını düşünürsem oraya (İstanbul’a) uçabilirim” diyerek görüşmelere olan desteğini yineledi. Önceki paylaşımlarında, “Rusya ve Ukrayna için büyük bir gün! Bu kan banyosunu bitirmek için her iki tarafla çalışacağım” sözleriyle Zelenski’ye görüşmeleri “hemen kabul etme” çağrısında bulunmuştu.
Ateşkes ve Avrupa’nın Tepkisi
Zelenski, görüşmeler öncesinde 12 Mayıs’tan itibaren tam ve kalıcı bir ateşkes beklediklerini yineledi. Avrupa liderleri (İngiltere, Fransa, Almanya, Polonya), 10 Mayıs’ta Kiev’de Zelenski ile bir araya gelerek, Rusya’ya 30 günlük koşulsuz ateşkes çağrısı yapıldı ve bu önerinin ABD tarafından desteklendiği belirtildi. Ancak Putin, bu çağrıyı “ültimatom” olarak nitelendirerek reddetti ve doğrudan görüşme önerisiyle yanıt verdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Putin’in teklifini “ilk adım” olarak değerlendirirken, ateşkesin öncelikli bir konu olduğunu belirtti.
TÜRKİYE’NİN ARABULUCULUK ROLÜ
Türkiye, Rusya-Ukrayna savaşı bağlamında barış görüşmeleri için önemli bir arabulucu rolü üstleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, İstanbul’daki müzakerelerin sürmesi için Türkiye’nin ev sahipliğine hazır olduğunu ifade etti. Erdoğan, kapsamlı bir ateşkesin barış görüşmelerinin gerçekleşmesi için gerekli ortamı sağlayacağını da vurguladı. Putin, Türkiye’nin 2022’deki görüşmelerdeki rolünü anarak, Erdoğan’dan sürece destek olmasını istedi.