ABD’NİN NÜKLEER SAVAŞA HAZIRLIĞI

ABD Başkanı Donald Trump, nükleer bir savaş durumunda ülkenin gizli üslerine sığınmak zorunda kalabileceği yönünde endişeleri gündeme getiriyor. “Kıyamet günü” planları, böyle bir felaket senaryosuna karşı ABD hükümetinin hazırlıklarını gözler önüne seriyor. Özellikle İran veya başka bir nükleer güçle yaşanabilecek çatışmalarda “Operasyonların Sürekliliği Planı” (COOP) devreye giriyor. Bu plan, büyük şehirlerin kitle imha silahları ile yok edilmesi halinde ulusal savunma, ekonomi ve kamu güvenliği gibi önemli devlet işlevlerini sürdürebilmeyi hedefliyor.

ÜÇ ANA SİĞINAK PUNTO

Tam ölçekli bir savaş durumunda başkan ve diğer liderlerin kullanabileceği üç ana sığınak mevcut: Mount Weather Acil Durum Operasyon Merkezi (Virginia), sivil liderler için inşa edilen bir yer altı sığınağıdır ve hükümetin halkla iletişim kurmasını sağlıyor. Raven Rock Dağı Kompleksi (Pennsylvania), ulusal acil durumlarda Savunma Bakanlığı’nın askeri komuta merkezi olarak işlev görüyor. Cheyenne Dağı Kompleksi (Colorado), nükleer saldırılara dayanıklı yapısıyla hala NORAD’ın yedek komuta merkezi ve COOP kapsamında bir sığınak olarak kullanılmakta.

ÜLKEYİ YERALTINDAN YÖNETMEK

Colorado, Pennsylvania ve Virginia’da bulunan bu güçlendirilmiş yer altı sığınakları, Trump yönetimi ya da gelecek Beyaz Saray yönetimlerinin nükleer bir kıyamet tehdidine karşı ülkeyi yönetmeye devam etmesine olanak tanıyor. Son günlerde bu planın uygulanacağına dair iddialar, ABD’de birçok insanı endişelendirdi. Zira başkanın acil durum komuta uçağı olan Boeing E-4B “Nightwatch”, 17 Haziran’da uçuş yaparken tespit edildi. Uçuş takipçileri, bu uçağın varlığını fark etti. Sadece dört gün sonra, ABD ordusu, Çin ve Rusya’nın uyarılarına rağmen İran’daki üç nükleer tesise saldırıda bulundu. Bu durum, dünyayı Üçüncü Dünya Savaşı’na sürükleyebileceği kaygılarını artırdı.

KRİZ ANLARINDA OLAY YÖNETİMİ

Boeing E-4B “Nightwatch”, nükleer saldırılara dayanabilecek şekilde tasarlanmış bir komuta merkezi olarak, kriz anlarında hayatta kalan hükümet yetkilileri için önemli bir görev üstleniyor. COOP planı, sıradan vatandaşları değil, hükümet liderlerinin hayatta kalmasına odaklanıyor. Bu plan dahilinde, anahtar personelin taşınması, iletişim ağlarının güvenliğinin sağlanması ve hayati kayıtların korunması gibi adımlar atılıyor. Böylece nükleer silahların kullanıldığı bir Üçüncü Dünya Savaşı senaryosunda, başkan ve diğer yetkililerin güvenli alanlarda görev yapmasına imkan tanınıyor.

HALFEYİYET ZİNCİRİ DE ÖNGÖRÜYOR

Plan aynı zamanda başkan, başkan yardımcısı veya diğer üst düzey yetkililerin ölüm durumunda devreye girecek belirli bir halefiyet zincirini de kapsıyor. Bu durum, savaş anındaki askeri komutanlık ve acil müdahale süreçlerinin sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahip. FEMA’ya (Federal Acil Durum Yönetimi Ajansı) göre, COOP planı, “acil durumlar karşısında kurumların asli görevlerini sürdürebilecek kapasitede olmasını” sağlıyor. Bu plan, yalnızca Üçüncü Dünya Savaşı için değil; büyük doğal afetler, pandemiler veya terör saldırıları gibi diğer kriz durumları için de geçerli.

PLANIN KÖKENLERİ SOĞUK SAVAŞ’A UZANIYOR

COOP’un temelleri Soğuk Savaş dönemine dayanıyor. O dönemde Sovyetler Birliği ile gerçekleşebilecek nükleer bir savaş, Amerikan halkının günlük bir korkusu haline gelmişti. Başkan Dwight Eisenhower, 1950’li yıllarda imzaladığı başkanlık kararnameleri ile bu planın ilk adımlarını attı. Böylece nükleer saldırılara dayanıklı tesisler ve iletişim altyapıları geliştirildi. 11 Eylül saldırılarından sonra bu plan sahaya konulmuş ve 2002’de Kongre Araştırma Servisi’nin (CRS) raporuna göre, 75 ila 150 yetkili güvenli tesislere tahliye edilmiştir. Bu durum, planın yalnızca teorik değil, pratikte de uygulanabilir bir mekanizma olduğunu göstermektedir.