MEVDUAT FAİZLERİNDEKİ HIZLI YÜKSELİŞ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2 Mayıs haftasına ait finansal verileri yayımladı ve Türk Lirası (TL) mevduat faizlerindeki büyük artış dikkat çekiyor. 1-3 aylık ortalama bileşik TL mevduat faizi yüzde 57.90’a çıkarak son dört ayın zirve noktasına ulaştı. Son 1,5 ayda yaşanan 8 puanlık artış, Merkez Bankası’nın piyasada yaşanan dalgalanmayı azaltmaya yönelik hamlelerinin ve faiz artırımlarının bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Peki, bu artışın arkasındaki dinamikler neler ve bu durum vatandaş için ne ifade ediyor?

MEVDUAT FAİZLERİNDE REKOR DÜZEYLER

TCMB verilerine göre, 7 Mart haftasında yüzde 51.45 olan 1-3 aylık bileşik TL mevduat faizi, 14 Mart’ta yüzde 49.91’e düşerek son bir yılın en düşük seviyesine inmişti. Ancak bu düşüş çok kısa sürdü. Hürriyet’in haberine göre, Merkez Bankası’nın TL’yi güçlendirme adımları sonrasında bankalar arasındaki mevduat faizi rekabeti yeniden alevlendi. Bazı bankalar, yeni müşteriler için cazip faiz oranları sunarken, sosyal medyada görülen bilgilere göre bileşik getirilerde yüzde 60’ı aşan oranlar ortaya çıkabiliyor. Örneğin, 100.000 TL’lik 1 aylık vadeli mevduatta 3.700 TL’lik bir faiz geliri elde etmek mümkün.

OLAĞANÜSTÜ TOPLANTI PİYASALARI ETKİLEDİ

Mevduat faizlerindeki bu hızlı artışın gerisinde, TCMB’nin mart ve nisan ayındaki önemli kararları bulunuyor. 19 Mart’ta iç siyasetteki olayların piyasalardaki dalgalanmayı artırmasının ardından TCMB, 20 Mart’ta olağanüstü bir Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı yaptı. Bu toplantıda, gecelik borç verme faizi, yüzde 44’ten yüzde 46’ya çıkarılırken, politika faizi yüzde 42.5’te tutuldu. Bunun yanında, piyasadaki dalgalanmayı kontrol altına almak için TL ve döviz likiditesine yönelik ek önlemler alındı.

NİSAN’DA FAİZ ARTIRIMI HIZLANDI

17 Nisan’daki PPK toplantısında ise TCMB, politika faizini 350 baz puan artırarak yüzde 46’ya yükseltti. Gecelik borç verme faizi yüzde 49’a, borçlanma faizi ise yüzde 44.5’e çıkarıldı. Bu karar, TL’ye olan talebi artırmak ve döviz kurlarındaki dalgalanmayı yavaşlatmayı amaçlıyordu. Ekonomist Mahfi Eğilmez, TCMB’nin bu hamlesini “doğru bir adım” olarak nitelendirirken, politika faizinin artırılmasının itibar kaybını önleyeceğini ifade etti. Ayrıca, X platformundaki bazı kullanıcılar, bu kararın beklenmedik olduğunu ve TL mevduatını daha cazip hale getirdiğini dile getirdi.

BANKALAR ARASINDA REKABET VE VATANDAŞIN KAZANCIMALARI

Merkez Bankası’nın faiz artırımları sayesinde, bankalar mevduat faizlerini yukarı yönlü bir rekabete soktu. Ancak TCMB’nin ortalama faiz oranı yüzde 57.90 olsa da, bireysel yatırımcılar genellikle daha düşük oranlarla karşılaşabiliyor. Bazı bankalar, “hoş geldin faizi” kampanyaları ile yüzde 52’ye varan oranlar sunuyor. Yine de, paylaşılan bir örneğe göre 1 milyon TL’lik 1 aylık vadeli mevduatta 37.000 TL’lik getiri elde edilebileceği bildiriliyor. Bu durum, TL mevduatını cazip hale getirirken, vatandaşların tasarruflarını değerlendirme yönelimi artıyor.

HAZİRAN TOPLANTISI ÖNEM TAŞIYOR

TCMB’nin bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısı 19 Haziran 2025 tarihinde gerçekleştirilecek ve bu toplantı, faiz politikalarının geleceği açısından kritik öneme sahip. Ekonomistler, enflasyon beklentilerinin ve küresel gelişmelerin TCMB’nin alacağı kararları şekillendireceğini öngörüyor. 2025 yıl sonu politika faizi beklentisi yüzde 28.50 düzeyinde. Ancak, şubat ayı verilerinde yakalanan yüzde 39’luk enflasyon düşüşü ve TCMB’nin yüzde 21’lik yıl sonu enflasyon hedefi, faiz indirimlerinin hızını sınırlayabilir. Ekonomist Hakan Kara, X’teki yorumunda, ocak ve şubat aylarında enflasyonun yeniden yüzde 8’e yaklaşabileceğini ve bu nedenle TCMB’nin temkinli davranacağını ifade etti.

ENFLASYON VE TL TALEBİ DENGESİ

Merkez Bankası, sıkı para politikası ile enflasyonda kalıcı bir düşüş ve fiyat istikrarı sağlamayı amaçlıyor. Şubat 2025’te yıllık enflasyonun yüzde 39’a gerilemesi, dezenflasyon sürecinin güçlendiğine dair bir işaret olsa da, hizmet enflasyonundaki katılık ve fiyatlama davranışlarındaki riskler devam ediyor. TCMB, TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını yüzde 58.6’ya yükseltirken, kur korumalı mevduatın (KKM) payını da yüzde 6.2’ye düşürmüş durumda.