DÖNERDE GREV ENDİŞESİ

Almanya’nın güneybatısında bulunan Birtat Meat World SE fabrikasında çalışan işçiler, maaş anlaşmazlığı yüzünden yeniden greve gitti. Almanya’da en sevilen sokak lezzeti olan dönerin fiyatının artma ihtimali ya da ülke genelinde döner kıtlığı yaşanabileceği endişeleri büyümeye devam ediyor. Almanya’nın önemli döner üretim tesislerinden biri olan Birtat fabrikasında, işçilerin aylık 375 euro zam talebiyle süren grevler, üretim hattının sık sık kesilmesine yol açıyor. İşçiler, aynı işte çalışmasına rağmen maaşların büyük farklılıklar gösterdiğini ve ücretlendirme sisteminin yeterince şeffaf olmadığını dile getiriyor. Sendika desteğiyle fabrikada tüm çalışanları kapsayan bir toplu iş sözleşmesi talep ediyorlar. Fabrikadaki işçilerin çoğunluğu Türkiye, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkelerden gelen göçmenlerden oluşuyor ve soğuk hava koşullarının hakim olduğu ortamda ağır şartlar altında uzun saatler çalışıyorlar.

EYLEM VE TALEPLER

Euronews’in haberine göre, geçtiğimiz Çarşamba günü işçiler fabrikaya yürüyerek iş bırakma eylemi gerçekleştirdi. Ana kapı önünde pankartlar açıp davullar çalarak, yüksek maaş ve sendikal haklar için sloganlar attılar. Alman medyası, Birtat yönetiminin bugüne kadar işçilerin taleplerine yanıt vermediğini aktardı. Şirket yetkilileri ise konu hakkında bir açıklama yapmadı.

BİRTAT’IN ÖNEMİ

Birtat, Stuttgart’ın 30 km kuzeyinde bulunan Murr şehrinde 30 yılı aşkın bir süredir döner üretimi yapıyor. Web sitesinde yer alan bilgilere göre, dana, tavuk ve hindi etinden 120 kiloya varan dev kebap şişleri hazırlıyorlar. İşçiler, eti doğrayıp marine ettikten sonra uzun metal şişlere geçiriyor, ardından şoklama yöntemiyle dondurup Almanya genelindeki restoranlara gönderiyorlar. Firma, binlerce dönerciye ve fast food restoranına aylık 13 milyondan fazla tüketiciye ulaşan ürün sağlıyor. Restoran sahipleri ise uzayan bir grev durumunda döner fiyatlarının artabileceği ya da ürün bulunmasının zorlaşabileceği endişesini taşıyor.

DÖNER FİYATLARINDAKİ ARTIS

Dönerin fiyatı yıllar içinde ciddi bir artış yaşadı; 20 yıl önce ortalama 2,50 euroya satılan döner, günümüzde çoğu yerde 7 euro veya üzerinde bir fiyattan satılıyor. Berlin Friedrichstrasse tren istasyonundaki Pergamon Döner’de çalışan 68 yaşındaki Halil Duman, “Her şey zorlaşıyor. Hammadde pahalandı, artık kar etmek çok güç,” derken, “Fiyatı daha da artırırsak müşteri kaybederiz,” diyerek bu sürecin zorluklarını özetliyor.

Döner, 1970’lerde Türkiye’den gelen göçmenler tarafından Almanya’ya getirildi ve zamanla Almanların en çok sevdiği fast food haline geldi. İsmi, Türkçe “dönmek” fiilinden geliyor; et, saatlerce döner ızgarada döndürülerek pişiriliyor ve ince ince kesiliyor. Almanya’da yaklaşık 2,9 milyon Türk kökenli vatandaşı olduğu tahmin ediliyor. Döner o kadar yaygınlaştı ki, birçok yabancı turist bu lezzeti Almanya’ya özgü bir yemek olarak görmeye başladı. 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Nele Langfeld, sınav sonrası Pergamon Döner’e uğradı. İşçi grevinden habersiz olduğunu belirten Nele, potansiyel bir döner kıtlığı ve fiyat artışından hoşlanmayacağını ifade etti: “Bütçem sınırlı. Döner hem ucuz hem de doyurucu tek yemek. Böyle kalmalı.”