AFAD, DEPREM TEHLİKE HARİTASI’NIN GÜNCELLEMESİNİ YAPTI

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türkiye’nin revize edilmiş Deprem Tehlike Haritası’nı kamuoyuyla paylaşıyor. 2019’da yürürlüğe giren harita, Türkiye’de tespit edilen 485 diri fay segmentini detaylı bir biçimde ortaya koyuyor. Haritada yer alan açık sarıdan koyu kırmızıya doğru değişen renk skalası, yer ivmesinin düşükten yüksek seviyeye doğru artışını ve buna bağlı deprem tehlikesinin düzeyini gösteriyor. Vatandaşlar, bu haritaya e-Devlet platformu aracılığıyla rahatlıkla ulaşabiliyor.

HARITANIN HAZIRLANMASINDAKİ İŞ BİRLİĞİ

AFAD, 6 Mayıs 2025 tarihli sosyal medya paylaşımında Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın Ocak 2019’da yürürlüğe girdiğini belirtiyor. Harita, üniversiteler ve kamu kurumlarından uzman araştırmacıların iş birliği ile çok paydaşlı bir yaklaşım ile geliştirildi. AFAD, haritanın bir bölgenin deprem tehlikesini en büyük yer ivmesi (PGA – Peak Ground Acceleration) cinsinden belirttiğini vurguluyor. Bu ölçüm, deprem sırasında zeminin ne kadar sarsılabileceğini ifade ediyor. Harita, 2018’de AFAD’ın Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) çerçevesinde “Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi” projesi ile yenilendi ve 1 Ocak 2019’da resmi olarak yürürlüğe girdi. Eski haritalardan farklı olarak “deprem bölgesi” kavramı yerine yer ivmesi değerleri kullanıldı, böylece daha detaylı ve bilimsel bir risk analizi sağlandı.

DİRİ FAY SEGMENTLERİ HAKKINDA BİLGİLER

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, paylaştığı bilgilendirme videosunda Türkiye Diri Fay Haritası’nın Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından en son 2013’te güncellendiğini açıklıyor. Bu haritaya göre, Türkiye’de toplam 485 diri fay segmenti bulunuyor. Diri faylar, son 10 bin yıl içinde deprem üretmiş ya da üretme potansiyeli olan faylar olarak tanımlanıyor. Tatar, yeni deprem verileri ve araştırmalarla bu haritaların sürekli güncellendiğini ifade ediyor.

RENKLER NE ANLAMA GELİYOR?

AFAD’ın açıklamasına göre, haritada kullanılan renk skalası (açık sarıdan koyu kırmızıya) deprem tehlikesinin seviyesini işaret ediyor:

– Açık Sarı: Düşük yer ivmesi, daha az deprem tehlikesi.
– Koyu Kırmızı: Yüksek yer ivmesi, ciddi deprem tehlikesi.

Bu renk geçişi, 475 yıl dönüş periyodunda (50 yılda %10 aşılma olasılığı) maksimum yatay yer ivmesini temsil ediyor. Harita, risk haritası değil, tehlike haritasıdır; yani binaların dayanıklılığı, nüfus yoğunluğu veya ekonomik kayıplar gibi risk unsurlarını içermez. Risk haritası için ek analizler gerekiyor.

RİSKLİ BÖLGELER NELER?

Türkiye, Alp-Himalaya Sismik Kuşağı üzerinde bulunuyor ve topraklarının %92’si deprem riski taşıyor. AFAD ve MTA verilerine göre, 24 il doğrudan aktif fay hatları üzerinde yer alıyor: Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Bolu, Burdur, Bursa, Denizli, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Osmaniye, Sakarya ve Tokat.

Başlıca fay hatları arasında Kuzey Anadolu Fayı (NAF), Saros Körfezi’nden Van Gölü’ne kadar uzanarak büyük depremler üreten sağ yanal atımlı fay yer alıyor. Ayrıca, Doğu Anadolu Fayı (EAF) Hatay’dan Erzincan’a doğru uzanarak 2023 Kahramanmaraş depremlerinin kaynağını oluşturuyor. Batı Anadolu Fayı (WAF) ise Ege’yi kapsayarak İzmir ve Manisa’da aktif olan normal faylarla genişleme meydana getiriyor.