Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümünde görev yapıyor. Avrupa Uzay Ajansının Sentinel-2 uydularından elde edilen verilerle, kendi geliştirdiği yazılımla Türkiye’nin kuraklık seviyesini haritalandırdı. Geliştirilen sistem, uyduların yakın kızılötesi ve kısa dalga kızılötesi bantlarını kullanarak bitkilerin su içeriğini analiz ediyor. Mayıs, haziran ve ağustos aylarının 20 gününe ait uydu verileriyle Türkiye’nin “kuraklık haritası” oluşturuldu.

KURAKLIK DURUMU VE GÖRÜNÜMÜ

Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, bu yıl yağışların oldukça yetersiz geçtiğine ve ülke genelinde düşük yağış miktarına dikkat çekiyor. Bu durumun yaşam alanlarını etkilediğini aktaran Kutoğlu, “Peyzaj alanları sararıyor, ağaçlar kuruyor. Uydu verileriyle bunları Türkiye genelinde incelemek mümkün. Ülke genelinde kuraklığın ne durumda olduğunu görmek mümkün. Biz de bunun için inceleme başlattık.” diyor. Kutoğlu, geliştirdikleri kodlamayla mayıs, haziran ve ağustos verileriyle Türkiye’nin mozaiğini oluşturduklarını vurguluyor. İki döneme ait verilerin sınıflandırılması sonucunda elde edilen haritalarda belirgin farklılıklar olduğunu, bazı bölgelerde bitki örtüsünün tamamen ortadan kalktığını belirtiyor.

SU STRESİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ

Elde edilen haritada koyu kırmızı renkli alanların yangınlar sonucu yok olan bölgeleri temsil ettiğini belirten Kutoğlu, beyaz renkli alanların haziran ve ağustos aylarında kuraklıktan etkilenmediğini ifade ediyor. Su içeriğinde azalma yaşanan zeminler ve bitki örtüsü beyazdan kırmızıya geçişli pembe tonlarıyla gösteriliyor. Kutoğlu, “Toprak nemini kaybetmiş. Dolayısıyla Türkiye genelinde bu yıl ciddi kuraklıkla karşı karşıyayız.” diyerek, toprak suyu almadığı için bitkilerin kökleriyle gerekli suyu çekemediğini, bu durumun su stresine yol açtığını anlatıyor. Bitkilerin ve peyzaj alanlarının kuruduğuna, bu nedenle kuraklıkla mücadelede toplumsal olarak harekete geçilmesi gerektiğine vurgu yapıyor.

KURAKLIKLA MÜCADELE STRATEJİLERİ

Kutoğlu, yasal düzenlemelerin yanında tarım alanlarında su tasarruflu bitkilere yönelmenin gerektiğini belirtiyor. Çok su isteyen bitkilerin, tarım ürünlerinin kuraklığı artırabileceğini anlatıyor. Betonlaşmanın da dikkat edilmesi gereken bir konu olduğunu vurguluyor. Kentleri yeşillendirme, ağaçlandırma ve peyzaj düzenlemelerinin ısı seviyelerini düşüreceğini belirterek, su tasarrufu sağlayan bitkilerin kullanımının önemine dikkat çekiyor. Kutoğlu ayrıca, yeni imar projelerinde yeşil çatı uygulamalarının zorunlu olabileceğini ve yağmur suyu toplama sistemlerinin belediyeler tarafından zorunlu hale getirilebileceğini bildiriyor.

Kutoğlu, iklim değişikliğinin insanoğlunun son yıllarda karşı karşıya olduğu önemli bir küresel sorun olduğunu belirtiyor. “Görünen o ki iklim değişikliği noktasında insanoğlu bunu geri döndüremeyecek. Bununla yaşamaya alışmamız ve buna yönelik önlemler almamız gerekiyor.” diyor.