BEKLEYEN ÇERNOBİL UYARISI

Sovyet döneminden kalma nükleer santral ile ilgili “Bekleyen Çernobil” uyarıları yapılmakta. 1976 yılında faaliyete geçen bu santral, ülke elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını karşılamaktadır. Ermenistan’ın başkenti Erivan’a sadece 35 kilometre mesafede bulunan tesis, Türkiye sınırına ise 16 kilometre uzaklıkta yer alıyor. 1988’deki Spitak Depremi’nin ardından santral, altı yıl kapalı kalmış, 1995’te yeniden açılmıştır.

HER AN PATLAYABİLİR

Daily Mail’de çıkan habere göre, Güney Kafkasya uzmanı Dr. Peter Marko Tase, santralin teknolojik açıdan eski kaldığını ve ekonomik sıkıntılar sebebiyle güvenlik riski taşıdığını belirtiyor. Tase, “Bu reaktörün bir felakete yol açma riski çok yüksek. Patlama durumunda tıpkı Çernobil gibi toprak, su ve hava kirliliğine yol açabilir; etkileri Avrupa semalarında yıllarca hissedilebilir” açıklamasında bulundu.

ULUSLARARASI UYARILAR UZUN SÜREDİR SÜRÜYOR

Uzmanlar, santralin aktif sismik fay hattında bulunduğuna ve yapısal güvenliğinin yetersiz olduğuna dikkat çekiyor. Santralın 1995’te tekrar açılmadan önce de bu konuda endişeler dile getirilmişti. O dönemde Ermenistan Parlamentosu Çevre Komitesi Danışmanı Viktoria Ter-Nikogossian, “Bu nükleer santral hiçbir zaman güvenli olmayacak. Olası bir kaza Ermenistan’ın sonu olur” demişti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan Morris Rosen ise santralin tasarımına ilişkin, “açıkça yetersiz” ifadesini kullanmıştı.

RUSYA’NIN ETKİSİ DEVAM EDİYOR

Santral, şu an halen Rusya’nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom’un teknik desteğiyle çalışıyor. Dr. Tase, bu durumun Kremlin’in Güney Kafkasya’daki enerji politikalarında önemli bir rol oynadığına dair açıklama yapıyor. Rosatom’un, santraldeki iki reaktörden birini modernize etmesi bekleniyor fakat Aralık 2023’te imzalanan anlaşmanın hayata geçirileceği belirsiz.

ABD VE AB’DEN MÜDAHALE ÇAĞRISI

Dr. Tase, santralin oluşturduğu tehlikeye karşı acil uluslararası müdahale çağrısında bulunmuş. “AB ve ABD, bu nükleer saatli bombayı devre dışı bırakmak için acilen harekete geçmeli” diyen Tase, Metsamor’un küresel güvenlik açısından ciddi bir tehdit olduğunu vurguladı. Santral yetkilileri ise tesisin sağlam bir bazalt blok üzerine inşa edildiğini ve yıllar içerisinde güvenlik önlemlerinin artırıldığını savunuyor.