FRANSA FİLİSTİN DEVLETİNİ TANIDI

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, eylül ayında Birleşmiş Milletler’de (BM) Filistin devletini tanıma kararını açıkladı. Fransa, bu öncülüğü üstlenen ilk ülke oldu ve bu gelişme dünya çapında büyük bir etki yarattı. Macron, “Ortadoğu’da adil ve kalıcı bir barışa olan tarihi bağlılığıma sadık kalarak, Fransa’nın Filistin Devleti’ni tanımasına karar verdim” şeklinde ifade etti. Fransa, son dönemlerde BM’ye Filistin’in tam üyeliği için destek verdiğini belirtti. Macron, şubat ayında “Filistin devletinin tanınması Fransa için tabu değildir” demişti.

İSRAİL’DEN TEPKİ

Macron’un ifadelerine karşılık veren İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu kararın “teröre ödül” niteliği taşıdığını ve “İsrail’i yok etmeyi amaçladığını” söyledi. Mart ayından bu yana İsrail’in uyguladığı ablukalar ve saldırılar nedeniyle Gazzeli binlerce insan yiyecek bulamaz hale geldi ve bu süreçte birçok kişi hayatını kaybetti. Gazze Sağlık Bakanlığı, bölgedeki ölü sayısının 60 bine yaklaştığını bildirdi. Avrupa’daki liderler, insani krizin daha da derinleşmesi nedeniyle acil önlemler almak üzere bir araya geldi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gazze’deki acıların “dayanılmaz” olduğunu vurguladı ve bu duruma bir son verilmesi gerektiğini belirtti.

İTALYA’DAN SERT YORUMLAR

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Gazze’de bir Katolik kilisesine yapılan ve üç kişinin öldüğü saldırı üzerine İsrail’e en sert eleştirilerini yöneltti. Ancak, İtalya henüz Filistin’i resmi olarak tanımış değil. BM, Gazze’de yaşanan açlık krizi ile ilgili ölümlerin artışının önüne geçmek için yardımın ulaşımını engelleyen faktörleri gündeme getiriyor. BM Yardım ve Çalışma Ajansı Başkanı Philippe Lazzarini, Gazze’deki insanların “yürüyen cesetler” haline geldiğini ifade etti.

MACRON’UN ADIMININ ETKİSİ

Macron, İrlanda, Norveç ve İspanya gibi bazı Avrupa ülkelerinin izinden giderek bu kararı aldı ve uluslararası büyük güçlere de benzer bir yol izlemesi için çağrıda bulunuyor. Bir Fransız yetkili, “Diğer meslektaşlarımla telefonda görüştüm ve eylül ayında Filistin’i tanıyan tek ülke olmayacağımızdan eminim” dedi. Gözler şimdi İngiltere ve Almanya’ya çevrildi. İngiltere Başbakanı Starmer, Gazze’de yaşanan acıların “tarif edilemez ve savunulamaz” olduğunu dile getirdi ve devlet kurmanın “Filistin halkının vazgeçilmez hakkı” olduğunu belirtti. Bunun yanına, Amerika Birleşik Devletleri’nin bu konuda adım atmasının zor olduğu değerlendiriliyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Macron’un kararını “kesin bir şekilde” reddetti.

FİLİSTİN’İ TANİYAN ÜLKELER

İsrail’in Gazze’deki saldırıları sonrası sekiz ülke, Filistin devletini tanıdı. Toplamda ise bu güne kadar 147 ülke, Filistin devletini tanımış durumda. Haziran 2024’te Avrupa Birliği’ne üye olan Ermenistan ve Slovenya, bu durumu resmileştiren ülkeler arasında yer aldı. Geçtiğimiz ay, İspanya, İrlanda ve Norveç, iki devletli çözüm temeliyle barış sürecini yeniden başlatmaya yönelik tutumlarını dile getirdi. Avrupa Birliği içerisinde bu konudaki fikir ayrılıkları devam ediyor. 2014 yılındaki İsveç kararı öncesinde, Filistin devletini tanıyan AB ülkeleri sınırlı sayıda kalmıştı.

BM’DE FİLİSTİN’İN STATÜSÜ

Fransa ve İngiltere dahil Avrupa ülkeleri, Filistin Yönetimi ile diplomatik ilişkilerini sürdürse de henüz Filistin’i devlet olarak tanımayı tercih etmemişti. Kasım 2012’de BM’ye üye olmayan gözlemci devlet olarak kabul edilen Filistin, oy verme, karar önerme ya da BM ofislerine başvurma gibi haklardan yoksun kalmaya devam ediyor.