ALZHEIMER HASTALIĞININ TEDAVİSİNDE YENİ UMUTLAR

Alzheimer hastalığını tedavi etmek için yürütülen araştırmalar sürüyor. Pazartesi günü yayımlanan bir çalışma, bu hastalığın tedavisinin geleceğinin kanser ilaçlarında olabileceğini gösterdi. İki farklı kanser ilacının, henüz tedavisi bulunamamış Alzheimer’ın semptomlarını yavaşlatma veya geri döndürme etkisi bulunduğu tespit edildi. ABD’deki Gıda ve İlaç Dairesi bu çerçevede, Alzheimer’ın erken dönemindeki ilerlemeyi durdurmak için iki ilaç olan Leqembi ve Kisunla’nın kullanımına onay verdi. Ancak, bilim insanlarına göre bu ilaçların sağladığı yararlar sınırlı kalıyor. Bazı ilaç firmaları, başarısız denemeler nedeniyle Alzheimer’a karşı geliştirme programlarını rafa kaldırırken, diğerleri mevcut ilaçların Alzheimer tedavisinde nasıl kullanılabileceğini inceliyor. ABD’nin San Francisco Kaliforniya Üniversitesi’ndeki araştırmacılar da bu ihtimaller üzerine bir çalışma yaptı.

İLAÇLAR YETİŞTİRİLDİĞİ HASTALIKLARDAN FARKLI ETKİLER GÖSTERİYOR

Bilim insanları, bu çalışmada 1,300’den fazla ilacın bulunduğu bir veritabanını inceledi. Bu veritabanında, antipsikotik, antibiyotik, mantar karşıtı ve kemoterapi ilaçları yer alıyordu. Araştırmacılar, bu ilaçların gen ifadesine nasıl etki ettiğini inceledi. 21 Temmuz’da Cell dergisinde yayımlanan sonuçlar, iki kanser ilacının Alzheimer riskini azaltmadaki en iyi adaylar olduğunu ortaya koydu. Bu ilaçlar, deney farelerindeki Alzheimer belirtilerini ya yavaşlattı ya da tersine çevirdi. Araştırmada ele alınan ilaçlardan biri meme kanseri, diğeri ise kolon ve akciğer kanseri için kullanılan ilaçlar olarak tanımlandı. Araştırma sürecinde değerlendirme yapılan ilaçların sadece 90’dan azı, insanların beyin hücrelerindeki Alzheimer ile ilişkili genlerin ifadesini tersine döndürebildi. Elektronik tıp kayıtları sayesinde, özellikle beş ilacın gerçek hastalardaki Alzheimer riskini azalttığı görüldü. Araştırmacılar, bu ilaçlar arasından FDA tarafından onaylanmış iki kanser ilacını seçerek fareler üzerinde denemeler gerçekleştirdi.

İKİ İLAÇ BİR ARADA KULLANILDIĞINDA DAHA ETKİLİ

Araştırmanın yazarlarından UCSF Bakar Bilgisayarlı Sağlık Bilimleri Enstitüsü Geçici Direktörü Marina Sirota, yaptıkları çalışmada kanser ilaçlarının ortaya çıktığını beklemediklerini açıkladı. Araştırma sonuçlarına göre, meme kanseri ilacı letrozole, sinir hücrelerindeki gen ifadesini değiştirirken, kolon ve akciğer kanseri ilacı irinotecan, sinir sistemini destekleyen gliyal hücrelerdeki gen ifadesini etkiledi. Alzheimer hastalığı, sinir hücrelerini yok edebiliyor ve gliyal hücrelerin artmasına neden olabiliyor. Bu durum da beyinde inflamasyona yol açabiliyor. Araştırmacılar, bu iki ilacı bir arada kullandıklarında, yaşlanmayla birlikte Alzheimer semptomları göstermeye başlayan farelerde beyin dejenerasyonunun tersine döndüğünü ve hafızalarının iyileştiğini gözlemledi. Ancak, farelerde elde edilen sonuçlar insanların üzerinde aynı etkiyi sağlamadığı için araştırmacılar, şimdi bu ilaçları Alzheimer hastaları üzerinde denemeyi planlıyor.