İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, ABD Başkanı Donald Trump’ın iki hafta önce bahsettiği nükleer anlaşma teklifi ile ilgili olarak 31 Mayıs 2025’te Umman tarafından Tahran’a iletildiğini açıkladı. Erakçi, X platformunda yaptığı paylaşımda, Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi’nin sürpriz bir ziyarette bulunduğunu ifade etti. Erakçi, “Değerli kardeşim Umman’ın seçkin Dışişleri Bakanı Busaidi, bugün Tahran’a kısa bir ziyaret gerçekleştirerek, İran halkının ilkeleri, ulusal çıkarları ve hakları doğrultusunda uygun şekilde yanıtlanacak bir ABD teklifinin unsurlarını sundu” şeklinde belirtti.
görüşmeler VE ANLAŞMAZLIKLAR
İran ile ABD arasındaki nükleer müzakereler, Umman’ın arabuluculuğunda devam eden beş tur görüşme ile süregelmektedir. Taraflar arasında en önemli mesele, uranyum zenginleştirme konusudur. İran, nükleer programını atom bombası üretimini engelleyecek şekilde kısıtlamayı ve bunun karşılığında ekonomik yaptırımların kaldırılmasını talep ediyor. ABD ise daha önce düşük düzeyde zenginleştirmeye izin verirken, son zamanlarda İran’ın her düzeyde uranyum zenginleştirme faaliyetini durdurmasını istemektedir.
ABD BASININDAN ÖZEL TEKLİF
ABD basınında yer alan habere göre, 11 Mayıs’ta Umman’daki dördüncü tur görüşmelerde Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, İran heyetine yazılı bir teklif sunmuştu. Trump bu konu ile ilgili, “Evet, bir teklif var. Ama İran hızlı hareket etmeli, yoksa kötü şeyler olacak” diyerek Tahran’a baskı yapmıştı. Ancak İran, o dönemde böyle bir yazılı teklif almadığını öne sürmüştü.
SÜRECİN ARKA PLANI
Trump, 2018 yılında ABD’nin Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen 2015 nükleer anlaşmasından tek taraflı olarak çekilmesi ve İran’a ağır yaptırımlar uygulanması yönünde karar almıştı. 2025’te yeniden göreve dönmesi ile birlikte, İran ile yeni bir anlaşma için diplomatik çabalar artmış durumda. Nisan ayında Umman’da başlayan dolaylı görüşmeler, Roma ve tekrar Umman’da devam etmektedir. İran, yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer programını kısıtlamaya açık olduğunu ifade ediyor.