TRAFİK KAZALARINDAN KAYBOLAN ZAMAN

Veriye Dayalı Trafik Kaza Süresinin Yapay Zeka ile Tahmini üzerine yapılan çalışma, İstanbul’da 2024 yılında 97 bin 354 kaza kaydedildiğini ve yıllık kayıp zamanın 105 saat olduğunu gösteriyor. İstanbul, uluslararası araştırma şirketlerinin verilerine göre, trafik sıkışıklık oranının yüzde 41 olarak ölçülmesiyle Avrupa’da birinci, dünya genelinde ise 35’inci sırada yer alıyor. Trafik sıkışıklığı, her geçen gün büyüyen bir problem haline geliyor ve akademisyenler, bu soruna yönelik çeşitli çalışmalar ve yapay zeka araştırmalarıyla çözüm arayışında.

KAZALARIN SIKIŞIKLIĞA ETKİSİ

İstanbul’da 2013-2021 yılları arasında 147 bin 626 kaza meydana gelirken, bu kazaların 99 bin 512’sinin yarattığı trafik sıkışıklığı en fazla 30 dakika sürmüştür. 1.751 kaza ise en fazla 90 dakikalık bir sıkışıklığa yol açmıştır. En çok kaza, 2018 ve 2021 yıllarında gerçekleşti ve Zeytinburnu bu kazaların en fazla olduğu yer oldu.

CUMA GÜNLERİNDEKİ TRAFİK KAZALARI

Trafikteki kazaların çoğu, İstanbul’un en sıkışık günleri olan cuma günlerinde meydana geliyor. Bu kazalara genellikle otomobiller karışıyor, onları motosikletler ve kamyonetler izliyor. En sık yaşanan kaza türü ise 2 araçla gerçekleşen kazalar.

ÇALIŞMA METODOLOJİSİ

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığından alınan kaza verileri ile, kazaların trafikte oluşturduğu sıkışıklık süresine yönelik bir tahmin modeli geliştirildi. Dr. Hüseyin Korkmaz, “Verileri temizledikten sonra veri setinde yaklaşık 2 bin trafik kazası elde ettik. Kazaların işe gidiş ve dönüş saatleri arasında, sabah 05.00-08.30 ile akşam 18.00-21.00 arasında, ana arterlerde yoğunlaştığını tespit ettik.” şeklinde bilgi veriyor.

TRAFFİKTEKİ DİKKAT DAĞILIMI

Korkmaz, yoğun saatlerde trafik sürücülerinin dikkatinin dağılmasının sebeplerini araştırdı. “Trafikte yorgunluk, stres ve uyku hali oluşuyor. Böylece ani durma veya harekete geçme anında gereken refleksler yeterince sağlanamıyor. Büyük kazalar oluşmuyor ama küçük kazalar meydana geliyor.” diye ekliyor.

KAZALARIN SIKILIĞI VE SÜRELERİ

Küçük çaplı motosiklet kazaları trafik sıkışıklığında 20-30 dakikalık bir gecikmeye neden olurken, 2 araçlı ve kamyonetlerin dahil olduğu kazalar bu süreyi 1-1,5 saate çıkarıyor. Sıkışıklık nedeniyle sabırsızlaşan sürücüler, gitmek istedikleri yere ulaşmakta büyük zorluk yaşıyor. “1 dakikalık trafik gecikmesi bile insanları olumsuz etkiliyor.” diyor Korkmaz.

İBB’NİN YENİ PLANLARI

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, gelecekte Kadıköy ve Eminönü’ne özel araçla girişleri ücretli hale getirmeyi planlıyor. Korkmaz, “Eminönü’ne giriş yapan araç sayısını azaltmak için böyle bir sistema geçmeyi düşünüyorlar.” şeklinde belirtiyor. Toplu taşıma araçlarını güçlendirmeden uygulanabilirliğinin şüpheli olduğunu vurguluyor.

OTOPARK SORUNU VE KENTİN GELECEĞİ

Korkmaz, İstanbul’daki otopark sorununu da gündeme getiriyor. “Çift taraflı park edilmiş araçlar hareket kabiliyetini kısıtlıyor. Şehirlerin yeni yapılarla genişlemesi gerekecek.” diyor. Bu olgular, İstanbul’un trafik problemlerinin gelecekte daha da karmaşık hale geleceğini gösteriyor.