Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre, enflasyon ana eğiliminde eylüldeki artışın ardından kasım ayında yeniden bir düşüş yaşayarak mayıs seviyelerine geri döndü. Kasımda tüketici fiyatları yüzde 0,87 artarken, yıllık enflasyon 1,80 puan azalarak yüzde 31,07 seviyesine indi. Gıda fiyatlarındaki belirgin gerileme, yıllık enflasyondaki düşüşte önemli bir rol oynadı.

GIDA FİYATLARINDA DŞÜŞÜŞ

Özellikle işlenmemiş gıda grubundaki sebze fiyatlarında kaydedilen belirgin düşüş, işlenmiş gıdadaki artış hızının da yavaşlamasına neden oldu. Mevsimsel etkilerden arındırıldığında hizmet enflasyonu aylık bazda yatay seyir izliyor. Temel mallar arasında yer alan giyim ve ayakkabı fiyatlarının yeni sezon etkisiyle hafif artış gösterdiği gözlenirken, genel eğilim daha ılımlı seyretti. Enerji fiyatları ise akaryakıttaki artış nedeniyle yükseliş kaydetti.

YILLIK ENFLASYONDAKİ KATKILAR

Yıllık enflasyona katkı açısından gıda ve alkolsüz içecekler, temel mallar ve hizmet gruplarında azalma görülürken, alkol ve tütün alt grubu ile enerji tarafında ise katkı artışı yaşandı. Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler, tüketici fiyatlarının aylık artışında bir zayıflama işaret ediyor. B endeksi olduğu gibi seyrederken, C endeksinde ise artış kaydedildi. İşlenmiş gıdadaki artış hızının yavaşlaması ve hizmetlerdeki yatay seyrin belirleyici olduğu ifade ediliyor.

KİRA VE ULAŞTIRMA FAİZLERİ

Kasım ayında hizmet fiyatları yüzde 1,46 artış gösterdi fakat grubun yıllık enflasyonu yüzde 44,21 seviyesine geriledi. Kira enflasyonu bu dönemde güç kaybı yaşadı. Ulaştırma alanında fiyatlar yüzde 1,69 yükselirken yıllık artış ise 43,24 seviyesine ulaştı. Haberleşme fiyatları telefon ve internet ücretlerindeki yükselişle artış gösterdi. Lokanta ve otel bölümündeki otel ücretlerinin düşmesi ise aylık artışı yavaşlattı.

TEMEL MAL FİYATLARINDA DURUM

Temel mal grubundaki fiyatlar, kasım ayında yüzde 0,92 yükselirken yıllık enflasyon yüzde 18,62’ye geriledi. Dayanıklı tüketim mallarında otomobil, mobilya ve beyaz eşyada belirgin artışlar gözlemlenirken, diğer temel mallarda aylık enflasyon son iki aya kıyasla sınırlı yükseldi. Enerji grubundaki fiyatlar ise yüzde 1,86 artış gösterdi. Motorin fiyatları, akaryakıt grubunu yukarı taşırken, katı yakıt ve şebeke suyu fiyatlarında da artış yaşandı.

İŞLENMEMİŞ GIDA FİYATLARI VE ÜRETİCİ FİYATLARI

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda kasım ayında fiyatlar yüzde 0,69 düşerken, yıllık artış yüzde 27,44’e geriledi. İşlenmemiş gıdada sebze, yumurta ve beyaz ette belirgin fiyat düşüşleri kaydedilirken, işlenmiş gıdada et ürünleri ve yağ fiyatları dikkat çekiyor. Tütün ürünlerindeki üretici ayarlamaları da fiyatlara yansıdı. Yurt içi üretici fiyatları kasımda yüzde 0,84 artarken, yıllık Yİ-ÜFE yüzde 27,23 seviyesine yükseldi. Sermaye ve ara mallarında yaşanan fiyat artışları dikkat çekerken, tütün, metal cevherleri, rafine petrol ürünleri ve elektronik ürünlerdeki yükselişin önemli olduğu ifade ediliyor.