GIDA ENFLASYONU VATANDAŞI VURUYOR

Türkiye’de gıda enflasyonu, vatandaşın sofrasını ciddi şekilde etkiliyor. Son beş yıl içinde Adana kebap gibi Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinin fiyatları gözle görülür biçimde yükseldi. 2020 yılında bir porsiyon Adana kebap 35-40 TL aralığında iken, 2025’te bu rakam 350-400 TL seviyesine fırladı. Yapılan araştırmalar, kebap fiyatlarındaki artışın %1000’i geçtiğini gösteriyor. Ancak bu rekor artışın arkasındaki nedenler neler?

KIRMIZI ET FİYATLARI KEBAP FİYATLARINI ETKİLİYOR

NTV’nin haberine göre, kebap fiyatlarındaki yüksek artışın ana sebebi kırmızı et maliyetlerindeki artış. 2020’de dana kuşbaşı kilosu ortalama 80 TL, kıyma ise 64 TL civarındaydı. 2025’te dana kuşbaşı 750 TL’ye, kıyma 589 TL’ye ulaşarak sırasıyla %800 ve %820’lik bir artış göstermiş oldu. Restoran işletmecileri, kebap fiyatlarındaki bu zamları doğrudan bu maliyetler ile ilişkilendiriyor. Sözcü’de yer alan bilgilere göre, Antalya Kaş’taki bir restoran, 2020’de 30 TL olan Adana kebap fiyatını 2025’te 440 TL’ye çıkararak %1366’lık bir artış kaydetti.

PANDEMİ VE ENFLASYON ZAM DALGASINI TETİKLEDİ

Pandemi süreci, restoran sektörünü ciddi şekilde etkiledi. Uzun süre kapalı kalan işletmeler, normalleşme döneminde artan maliyetlerle yüzleşmek zorunda kaldı. Yeme-içme fiyatlarındaki enflasyon, kebap fiyatlarını rekor seviyelere taşıdı. Ekonomim’de verilen bilgilere göre, 2022 yılında 125 TL olan Adana kebap fiyatı, üç yıl içinde %252 artış göstererek 2025’te 440 TL’ye ulaştı. Aynı dönemde lahmacun fiyatları 40 TL’den 140 TL’ye (%225 artış), Adana dürüm fiyatları ise 80 TL’den 300 TL’ye (%275 artış) yükseldi. Dürüm fiyatlarındaki artış ise %1566 olarak kaydedildi.

Restoran sahipleri, artan et fiyatlarının yanı sıra enerji, işçilik ve kira giderlerindeki yükselişin de zamları kaçınılmaz kıldığını belirtiyor. Antalya’da bir kebapçı, “2020’de bir kilo etle 10 porsiyon kebap yapabiliyorduk, şimdi aynı parayla sadece 2 porsiyon çıkabiliyor” diyerek maliyet baskısını dile getiriyor. X’te yer alan bir işletmecinin paylaşımı da bu durumu özetliyor: “Et fiyatları 5 yılda 9 kat arttı, kebap fiyatları da 15 kata kadar yükseldi. Zam yapmazsak iflas ederiz.” Türkiye’de kebap tüketiminin yoğun olduğu Adana’da, günlük 25-30 ton et kebap olarak tüketiliyor; ancak artan fiyatlar, vatandaşın bu lezzete erişimini zorlaştırıyor.

VATANDAŞ KEBAP FİYATLARINA İSYAN EDİYOR

Kebap fiyatlarındaki fahiş artış, vatandaşları da rahatsız ediyor. X’te bir kullanıcı, “Eskiden ailecek kebapçıya giderdik, şimdi bir porsiyon Adana kebap 400 TL. Bu gidişle kebap lüks restoran yemeği olacak” yorumunu yapıyor. Başka bir yorumda ise, “6 ay önce kebap fiyatı neydi, hatırlamakta zorlanıyoruz. Enflasyonla gerçekler arasında büyük bir uçurum var” deniliyor. 2025’te en ucuz kebap menülerinin bile 300 TL’den başlayacağı ifade ediliyor.

KEBAP ENFLASYONU REKOR SEVİYEDE

Sözcü’nün haberine göre, kebap fiyatlarındaki artış, genel gıda enflasyonunu bile geride bırakmış durumda. Antalya Kaş’ta bir restoranda 2020’de 18 TL olan dürüm fiyatı 2025’te 300 TL’ye çıkarak %1566’lık bir zam görmüş durumda. Aynı restoranda karışık kebap 2020’de 56 TL iken, 2025’te 600 TL’ye yaklaştı. Bu oranlar, kebap enflasyonunun %1366’ya ulaştığını gösteriyor. Ekonomistler, et fiyatlarındaki artışın yanı sıra genel enflasyon, lojistik maliyetler ve pandemi sonrası talep artışının bu yükselişi körüklediğini belirtiyor.