KİRA ARTIŞLARI YENİ DÖNEMİ BAŞLATIYOR

İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin büyükşehirlerinde ortalama kira bedelleri 30 bin TL sınırına yaklaşırken, Anadolu şehirlerinde ise bu rakamlar 20-22 bin TL civarında seyrediyor. 2020 yılı öncesinde ev kiralayan “eski kiracılar” hâlâ oldukça düşük bedellerle oturmaya devam ediyor. Bu durum, kiracılar için önemli bir avantaj oluştururken, ev sahipleri arasında ciddi rahatsızlık meydana getiriyor. Sonuç olarak, kira tespit davalarında dikkat çeken bir artış yaşanıyor.

DÜŞÜK KİRALAR VE ARTAN MALİYETLER

Ülke genelinde kiralık konut fiyatları, 2020 yılının son çeyreğinden itibaren hızla artış göstermeye başladı. Pandemi sonrası değişen piyasa dinamikleri, artan inşaat maliyetleri ve konut arzındaki daralma, kiraları önemli ölçüde yükseltti. Ancak bu dönemin öncesinde konut kiralayanların, yıllık yasal artış sınırları içinde kalmaya devam ettiği görülüyor. Örneğin, 2020’de 5 bin TL’ye kiralanan bir dairede oturan kiracı, hâlâ 12-15 bin TL aralığında ödeme yapıyor. Aynı daire, boş olarak yeni kiraya verilse 30 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.

YASAL SÜREÇLERDE DAVA ARTIŞI

Türk Borçlar Kanunu’na göre bir kira sözleşmesinin beş yılı dolduğunda, ev sahibi kiracısıyla anlaşamazsa “kira tespit davası” açabiliyor. Avukat Selin Akıner, kira artış sürecinin artık yasal olarak dava aşamasına geldiğini ifade ederek “Mahkemeler, mevcut kira bedelinin piyasa şartlarına göre yeniden belirlenmesini sağlıyor. Ancak bu davaların zamanlaması çok kritik; dava, yeni kira döneminden önce açılmazsa karar bir sonraki yıl için geçerli oluyor” dedi. Adliyelerdeki kira tespit davalarındaki yoğunluk dikkat çekici boyutlara ulaştı. Büyük şehirlerde hem kiracılar hem ev sahipleri bu süreçten etkileniyor. Dava sürelerinin 6 ila 8 ay arasında değiştiği belirtiliyor. Uzmanlar, hem ev sahiplerini hem de kiracıları haklarını korumak için yasal süreci dikkatli takip etmeye çağırıyor.

BEDEL GÜNCELLEMESİ İHTİYACI ARTIYOR

Ev sahipleri, kira artışlarında yalnızca TÜFE oranını baz almanın yetersiz olduğunu düşünmeye başladı. Gayrimenkul danışmanı Mehmet Çelik, “Geçmişte daha çok boş dairelerin kiralanmasıyla ilgileniyorduk. Şimdi mevcut kiracısı olan daireler için mahkeme emsal dosyaları soruluyor, bölge rayiçleriyle ilgili detaylı analiz talep ediliyor” şeklinde konuştu. Ev sahipleri, mevcut kiracılarıyla olan kira ilişkisini güncel piyasa şartlarına göre yeniden düzenlemek istiyor. 5 yılı geçen kira sözleşmelerinde mahkemenin rayiç bedel üzerinden yeni bir kira belirlemesi yasal bir süreç olarak öne çıkıyor. Bu farkındalık arttıkça, ev sahipleri ve kiracılar daha bilinçli hareket etmeye başladı. Yüksek kira bedellerinin, kiracıları da harekete geçirdiğini belirten Çelik, “Özellikle merkezî semtlerde oturanlar, daha uygun fiyatlı konut bulmak için şehir çeperlerine taşınıyor” ifadelerini kullandı.