Türkiye’de tüm altınların alım hakkı, 2017 yılında yapılan bir düzenlemeyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na verilmişti. Ancak Merkez Bankası, yerel madencilikte üretilen altınların alımını durdurma kararı aldı.

OLUMLU ETKİLERİ GÖRÜLÜYOR

Uzmanlar, Merkez Bankası’nın bu kararının uluslararası piyasalar ile yurtiçindeki altın piyasası arasındaki fiyat farkını ciddi anlamda azaltacağı öngörüsünde bulundu. Yıllık 40 tona kadar ulaşan yerel üretimin madenlerden doğrudan satışının yapılmasının, altın ithalatı kaynaklı cari açığın kapatılmasına önemli katkı sağlaması bekleniyor.

BAŞKA YOLLAR DENENDİ

Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, altın alımlarındaki duruşun yurtiçindeki fiyatlandırma üzerinde etkili olabileceğini belirtti. Yılmaz, “Merkez Bankası altın ithalatına kota koydu. Bu kota konulunca kâğıt üzerinde altın ithalatında azalmış gibi görünüm oluştu ama başka yollara yönelenler de meydana geldi. Ekonomi tarafında ise uluslararası ve yurtiçindeki fiyatlar arasında fark oluştu” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin altın rezervinin dünya sıralamasında 9. sırada olduğunu belirten Yılmaz, “Türkiye’de üretilen altının tamamını Merkez Bankası satın aldığı için, fiyat makasının açılması piyasayı olumsuz etkiledi” dedi.

ALTINDA FİYAT FARKINI AZALTMAK AMAÇLANIYOR

Yılmaz, fiyat makasının kapatılması için rezervden altın verilmesi yerine iç üretimin piyasaya verilmesinin önemli bir yöntem olabileceğini vurguladı. Alımların yeniden başlayıp başlamayacağı konusunda ise “4,5-5 yıldır sürekli alım vardı. Daha önce de 1-1,5 aylık bir duraklama yaşamıştık. Bu dönem de muhtemelen geçici olacak ve alımlar tekrar başlayacaktır” şeklinde bilgi verdi.

CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Altın alımlarındaki duraklama cari açık üzerinde hem negatif hem de pozitif etkiler yaratacak. “Fiyatta oluşacak olumsuz etkilerle birlikte, ithalatın düşürülmesi pozitif bir etki yaratacaktır” diyen Yılmaz, bu durumun cari açığın gidişatı üzerinde de belirleyici olacağını dile getirdi.

OYNAKLIK NEDENİYLE ÖNLEM ALINIYOR

Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel, Merkez Bankası’nın altın alımlarının durdurulduğunu onaylayarak, bu durumu “otomatik” olarak nasıl yönettiklerini açıkladı. Ayrıca, “Merkez Bankası’nın rezerv çeşitlendirmesi veya piyasalardaki oynaklık nedeniyle pozisyon alımına gitmiş olabileceği“ değerlendirmesini yaptı.

İTHALAT KOTASIYLA ÇELİŞKİ

Merkez Bankası’nın altın alımlarının ekonomik program üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çeken eski ekonomist Dr. Ali Çufadar, “Altın alımındaki durmanın rezerv artırma hedefleriyle çelişebileceğini“ ifade etti. Alımlardaki azalma, piyasalara sürülen likiditeyi etkileyerek para miktarı ve döviz kurlarında değişiklikler oluşturma potansiyeline sahip.

ALTIN REZERVLERİNDEKİ GELİŞMELER

2025 yılı, Merkez Bankası’nın rezerv güçlendirme çabalarının arttığı bir dönem olarak anılıyor. Son yıllarda TCMB’nin önemli altın alımlarına imza atmasıyla beraber, toplam altın alımları geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artış gösterirken, önceki çeyreğe göre ise yüzde 6 azalma yaşandı. 17 Ekim tarihine kadar olan haftada toplam rezervler 198,4 milyar dolar olurken, altın rezervleri 111,2 milyar dolara yükseldi. 24 Ekim itibarıyla altın fiyatlarındaki uluslararası düşüşle bu değerin yaklaşık 5 milyar dolar azalması bekleniyor.