YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, zirai ilaç kullanımında büyük bir değişiklik yapılacağını açıkladı. Yumaklı, “Bitki Reçetesi (B-REÇETE) uygulamasını başlatıyoruz. Üretici zirai ilacı artık istediği kadar alamayacak, her bitki için reçete yazılacak. Pestisitler, eczanelerden ilaç alınır gibi reçeteyle temin edilecek. Tarlanın ihtiyacı 10 birimse, 15 birimlik ilaç alınamayacak. Ürüne uygun ilaç, uygun dozda verilecek. Uygulamaya pilot bölgelerde başlayacağız, ardından tüm illerde hayata geçireceğiz” dedi. CNBC-e’de çıkan habere göre, Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, Ankara’da televizyon temsilcileri ile bir araya geldi. Toplantıda bahsettiği B-REÇETE uygulamasıyla ilgili şunları dile getirdi: “Pestisit kullanımının azalması için de çalışmalarımız sürüyor. Denetimlerimiz burada devam ediyor. 27 AB ülkesinde yılda 100 bin denetim yapılmış. Sadece Türkiye olarak biz yılda 100 bin denetim yapıyoruz. Zirai ilaç kullanımında yeni bir modele geçiyoruz. B-REÇETE, yani Bitki Reçetesi isimli bu uygulamayla üretici, zirai ilacı gidip bayiden istediği kadar alamayacak. Ne kadar alanda, hangi bitkiye uygulayacak, bunun önceden reçetesini yazacağız, üreticimiz bayiye gidip bu reçeteye göre ilacı alacak. Tıpkı eczanelerde ilaç alımında olduğu gibi. Eğer tarlanızın ihtiyacı 10 birimse siz 15 birimlik ilaç alamayacaksınız. O ürüne uygun ilacı, uygun dozda alacaksınız. Bunu bu sene pilot bölgelerde başlayıp, önümüzdeki sene bütün illerimizde uygulayacağız. Pestisit kullanımının azaltılmasına dönük projelerimizden birisi de bu olacak.”

PESTİSTİSLERİN TEHLİKELİ ETKİLERİ

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da yapılan bazı resmi araştırmalarda yaygın bir pestisitin çocuklarda ciddi nörolojik riskler oluşturduğunun tespit edilmesinin ardından Avrupa Birliği, 2020 yılında bu maddeyi yasakladı. Aynı yıl, Türkiye de ana ihracat pazarı olan Avrupa’ya uyum sağlamak amacıyla Klorpirifos adlı böcek ilacının kullanımını durdurdu. 2021 yılında ise Klorpirifos-metil’in kullanımı yasaklandı. Ancak her iki pestisitin kalıntıları Türkiye’nin ihraç ettiği gıda ürünlerinde hâlâ gözlemleniyor ve bu nedenle ürünler sık sık geri dönüyor. Örneğin, Greenpeace’in İstanbul’daki çeşitli marketlerden ve semt pazarlarından almış olduğu 14 tür sebze ve meyveye ait 155 örnekten elde edilen verilere göre, örneklerin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı, yüzde 43’ünde ise en az bir PFAS’li pestisit kalıntısı bulunuyor. Analiz edilen ürünlerin yüzde 31,6’sında ise hormonal sistem bozucu, nörolojik gelişim etkileyici ve kanserojen olarak bilinen pestisitlere rastlandı. Tarım Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, Türkiye’de pestisit kullanımı 2013-2022 yılları arasında yaklaşık yüzde 40 artış gösterdi. Bu artış yalnızca böcek ilaçlarını değil, aynı zamanda mantar ilaçları, herbisitler ve mahsulleri tarlada ve depoda korumak için kullanılan diğer kimyasalları da kapsıyor.

ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Araştırmalar, çocukların pestisitlere karşı yetişkinlere kıyasla daha savunmasız olduğunu ve gelişim süreçleri boyunca ciddi sağlık sorunları yaşayabileceklerini ortaya koyuyor. Çocukların bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerinin henüz gelişim aşamasında olması nedeniyle pestisitlerin etkilerinin yetişkinlere göre daha zararlı ve kalıcı olabileceği vurgulanıyor. Bilimsel çalışmalar, kritik nörogelişimsel dönemde pestisitlere maruz kalmanın, nörogelişimsel bozukluklar dahil birçok hastalığa yatkınlığı artırdığını kanıtlıyor. Ayrıca, yapılan araştırmalar sonucunda pestisitlerle kanser gelişimi arasında ilişkisi belirlenen bazı kanser türleri şunlardır: Prostat, lösemi, Burkitt lenfoma, nöroblastom, Wilms tümörü, Hodgkin dışı lenfoma, yumurtalık kanseri, akciğer kanseri, mide kanseri, kolon kanseri, mesane ve rektum kanseri.