Şimşek, İstanbul’da gerçekleştirilen TRT World Forum 2025 programında “Ekonominin Ön Safları: Ticaret Çatışmaları ve Yeni Küresel Rekabetler” konulu bir konuşma yaptı. Küresel belirsizliğin bu kadar hissedildiği bir dönemde, küresel ekonominin direnç göstermesi sayesinde piyasa algısının hâlâ olumlu kaldığını belirtti. Şimşek, son yıllarda küresel ekonomideki büyüme oranlarının, önceki dönemlere oranla daha düşük olduğunu ifade ederken, karşılaştıkları çok sayıda zorluğu paylaşarak “küresel ticaretteki korumacılık”, “yüksek küresel borçluluk”, “yaşlanan nüfus”, “yapay zekanın olası olumsuz etkileri”, “iklim değişikliği” ve “jeopolitik gerginlikler” gibi faktörlere değindi. Korumacılığın yeni normal haline geldiğini, zaman zaman Çin ile ABD arasında geçici iyileşmeler yaşansa da uzun vadeli eğilimin değişmeyeceğini aktardı.

KORUMACILIK KALICI GİBİ

Bakan Şimşek, son 20-25 yıldır Çin’in birçok ülke için en büyük ticaret ortağı konumuna geldiğini belirtti ve üretimin Asya, özellikle de Çin’e kaydığını vurguladı. Gelişmiş ülkelerdeki reel ücretlerin sabit kalmasına karşılık, gelişen ekonomilerde artışların devam ettiğine de dikkati çekerek, bu dengesizliğin küreselleşmeye ve kurallı ticaret sistemine olan sosyal ve siyasi tepkilerin kaynaklarından biri olduğunu ifade etti. Üretim kaybının yalnızca düşük katma değerli işler kaybı olmadığını, aynı zamanda bu kaybın ilgili hizmet sektörlerini de etkilediğini belirtti. Bu sebeple korumacılığın kalıcı bir eğilim haline gelmiş gözükmekte olduğunu dile getirdi.

TÜRKİYE GÖRECE DAHA AZ KIRILGAN

Şimşek, Türkiye’nin bu zorlu süreçte görece olarak daha az kırılgan bir yapıya sahip olduğunu ifade ederek, “Çünkü ihracatımızın yüzde 62’si ile aynı zamanda serbest ticaret anlaşmamız olan ülkelere yönelmekte. Yüzde 80’den fazlası ise yakın coğrafyamıza, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika gibi dost ve komşu bölgelere gitmekte. Bu durum bizi kısmen koruyor” derken, hizmet ihracatındaki oranların uluslararası ortalamalara göre güçlü olduğunu kaydetti. Hizmet ticaretinin henüz korumacılıktan etkilenmediğini bildirdi. Küresel parçalanmanın devam etmesi durumunda, Türkiye’nin bölgesel entegrasyona odaklanabileceğini, bu durumu küresel parçalanmaya karşı bir panzehir olarak gördüklerini açıkladı. Yeni serbest ticaret anlaşmaları üzerinde geliştirdikleri iş birliklerinden ve mevcut anlaşmaları güncellemeye yönelik çalışmalardan bahsetti.

DÜŞÜK BORÇLULUĞUMUZ AVANTAJ

Bakan Şimşek, Türkiye’nin hizmet ihracatındaki güçlülüğüne vurgu yaparak, bu yıl hizmet ticareti fazlasının 65 milyar dolar civarında olacağını, mal ticaretinde açığın söz konusu olsa da turizm, müteahhitlik, sağlık turizmi gibi alanlarda güçlü konumda olduklarını ifade etti. Küresel borcun GSYH’ye oranının dramatik şekilde artarak yüzde 324’e çıktığını, Türkiye’deki oranın ise yüzde 89 olması sebebiyle bir avantaj sunduğunu belirtti. Bu durumun altyapı, eğitim ve sağlık harcamalarına daha fazla alan açtığını aktardı. Borç yükü yüksek olan ülkelerin benzer bir şansa sahip olamadığını ve Türkiye’nin bu alanı yapısal reformlar ile üretkenliği artıracak yatırımlar için kullanabileceğine değindi.

NÜFUSUN YAŞLANMASI BİR BAŞKA PROBLEM

Küresel düzeyde yaşlanan nüfusun bir başka sorun olduğunu ve Türkiye’nin bu alanda avantajlı bir konumda bulunduğunu belirten Şimşek, yaklaşık 20 yıllık demografik fırsat pencerelerinin olduğunu ve kadın istihdamını artırmaya yönelik adımlar attıklarını ifade etti. Ayrıca gümüş ekonominin, yani yaşlı nüfus ekonomisinin küresel hacminin 5,5 trilyon dolardan 8,5 trilyon dolara çıkmasının beklendiğini belirterek, Türkiye’nin bu alanda hem sağlık hem de yaşlı bakım hizmetlerinde uluslararası bir merkez haline gelebileceğini anlattı. Türkiye’nin yapay zeka ve yenilenebilir enerji gibi alanlardaki projelerini de vurgulayarak, “Yenilenebilir enerji dönüşümünü hızlandırıyoruz. Türkiye güneş, rüzgar ve jeotermal ekipman üretiminde ilk 10’da yer almakta” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE’NİN PERFORMANSI ÖNDE

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, uygulamakta oldukları dezenflasyon programına da değinerek, “Amacımız fiyat istikrarını sağlamak, mali disiplini güçlendirmek ve cari açığı azaltmaktır. Bu noktada önemli bir ilerleme kaydedilmekte” dedi. İhracatta yüksek ve orta teknolojiye sahip ürünlerin payının arttığını belirten Şimşek, Türkiye’nin doğrudan yatırımlar için bölgesel merkez olma yolunda ilerlediğini gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’nin performansının açık bir şekilde önde olduğunu kaydederek, “Son 20-25 yılda doğrudan yatırımlar yaklaşık 20 kat arttı” dedi.