YIPRANMA PAYINDA YENİ DÜZENLEME

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), fiili hizmet süresi zammı olan yıpranma payı uygulamasındaki suiistimalleri önlemek için harekete geçti. Erken emeklilik hakkı, aşçı, çaycı, sekreter gibi risk taşımayan meslekler için kötüye kullanıldığı tespit edildi. Nisan 2025’ten itibaren geçerli olacak yeni düzenlemeye göre, bu mesleklerin yıpranma payı bildirimleri sistemden engellenecek.

SUISTİMALLERİN TESPİTİ

SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün denetimlerinde, bazı işyerlerinin tehlikeli iş kapsamına girmeyen meslek gruplarını yıpranma payına dahil ettiği görüldü. Yapılan haberlere göre, aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi görevlerin, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde belirtilen riskli işlerle ilişkilendirilerek yanlış bildirim yapıldığı ortaya çıktı. Bu suiistimaller, gerçek tehlikeli işlerde çalışanların haklarını ihlal ederken, SGK’nın mali yükünü artırıyordu.

YENİ DÜZENLEME 2025’TE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

SGK, bu sebeplerle Nisan 2025’ten itibaren yeni bir düzenlemeyi hayata geçirecek. 17 Nisan 2025 tarihli ve 115555274 sayılı SGK Genel Yazısı’na göre, tehlikeli iş kapsamına girmeyen meslek kodlarından yapılan yıpranma payı bildirimleri sistemden engellenecek. Yanlış bildirim yapmaya çalışan işverenler, SGK’nın çevrimiçi sistemi üzerinden uyarı mesajı alacak.

KAPSAM DIŞI MESLEKLER

Yıpranma payı, madenciler, sağlık çalışanları, itfaiyeciler, polisler, askerler, gazeteciler, cezaevi personeli, demir-çelik ve çimento fabrikası çalışanları gibi tehlikeli işlerde çalışan 45 meslek grubu için tanınıyor. Ancak denetimlerde aşağıdaki mesleklerin risk taşımadığı ve hata bildirim yapıldığı belirlendi:

– Aşçı
– Bekçi
– Çaycı
– Danışman
– Hizmetli
– Sekreter

Bu meslek grupları artık fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacak. SGK, sadece 3600 gün (10 yıl) ve üzeri tehlikeli işlerde çalışanlara yıpranma payı hakkı tanıyor. Bu süre, emeklilik yaşından en fazla 3 yıl indirim sağlıyor.

AMAÇ: ADİL EMEKLİLİK VE MALİ DİSİPLİN

SGK’nın bu girişimi, yıpranma payının yalnızca gerçekten hak edenlere ulaşmasını ve sistemin mali sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlıyor. Uzmanlar, yanlış bildirimlerin emeklilik sistemine zarar verdiğini ve gerçek riskli işlerde çalışanların haklarını korumanın önemini vurguluyor. Yürürlüğe girecek düzenleme sonrasında denetimlerin artacağı ve cezai yaptırımların sıkılaşacağı belirtiliyor.