KKM HESAPLARINDAN ÇIKIŞ ANALİZİ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Merkezin Güncesi” blog sayfasında “KKM Hesaplarından Çıkış” başlıklı bir analiz yayınlandı. Bu yazı, TCMB’de kıdemli uzman olarak görev yapan Didem Güneş, uzman yardımcıları Korhan Çalışkan, Oğuzhan Evli ve araştırmacı olarak görev yapan Muhammed Akif Dokumacı tarafından kaleme alındı. Analizde, Merkez’in 2025 yılı Para Politikası Metni’nde, yıl içerisinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını sona erdirmeyi hedeflediği hatırlatıldı. Yazıda şu ifadelere yer veriliyor: “TCMB, KKM hesaplarından çıkışı Türk lirası (TL) payındaki artış ile birlikte kademeli olacak şekilde hedefledi. Bu kapsamda tüzel kişi KKM hesapları için yenileme ve açılış işlemleri şubat ayında sonlandırıldı. 23 Ağustos’ta yayımlanan karar ile gerçek kişiler için de KKM hesaplarının yenileme ve açılış işlemleri sonlandırılarak bu hedef tamamlanmış oldu.”

KKM BAKİYESİNE YENİ ADIMLAR

İki yıl süren bu süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak azaldığı belirtilen analizde, “KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve TL’ye geçiş hedefleri ile TL pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ve KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu” deniyor. Yazıda, 2023 yılı ortasında 140 milyar doların üzerine çıkan KKM bakiyesinin alınan önlemlerle 21 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla 11 milyar dolara kadar düştüğü ifade ediliyor.

TL MEVDUATIN CAZİBESİ ARTARAK DEVAM EDİYOR

KKM bakiyesinin azalmasında rol oynayan ve KKM yerine TL fonlamanın teşvik edilmesi için alınan önlemlere de yer verilen yazıda, “Bu dönemde bankaların KKM yerine TL fonlamayı tercih etmeleri için göreli maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi” açıklaması yapılıyor. KKM ve TL mevduat için belirlenen ZK oranları arasındaki fark ile tesis edilen ZK’lar için ödenen faiz tutarının, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen iki önemli araç olduğu kaydediliyor. Ayrıca, KKM hesaplarına uygulanan asgari faiz oranları zamanla aşağı yönlü olarak revize edildi ve uygulanan stopaj avantajı sonlandırıldı. Yazıda sıkı para politikasına eklenen bu adımlarla TL mevduatın cazibesinin korunduğu ve KKM hesaplarından çıkışın hızlandığı ifade ediliyor. Mudilerin KKM tercihinde etkili olan döviz kurlarındaki dalgalanmanın azalmasının da KKM ile TL mevduat arasındaki getiri farkını TL lehine açtığı belirtiliyor. “19 Ağustos 2025 itibarıyla; KKM payı yüzde 1,8’e gerilerken TL mevduat payı yüzde 60’ın üzerine çıktı” deniyor.

TÜM VADELER ARALIK 2025’TE BİTİYOR

Gelecek dönemde vadesi gelecek KKM hesaplarının önceki dönemlerle benzer bakiye azalışları göstermesi, ürünün sonlandırılması için gereken şartların oluştuğunu gösteriyor. Analizde, KKM’lerin vadesine göre bitiş tarihleri de veriliyor. Enflasyondaki ana eğilimdeki gerileme ve TL mevduatın cazibesinin KKM’den çıkışı desteklediği belirtiliyor. Analiz, “KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para politikasının bankaların TL fonlama maliyetine aktarımı güçlendi ve merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı” ifadeleri ile sona eriyor.