BİREYSEL YATIRIMLAR ÜZERİNE YENİ HEDEF

ABD Başkanı Donald Trump’ın uzun zamandır dile getirdiği amaçlardan biri, NASA yerine özel uzay şirketlerine yatırım yapmak. Bu hedef doğrultusunda ajansın yönetimi Trump’a yakın isimlerle değişiklik göstermişti. Havacılık dergisi Aviation Week’in haberine göre, Trump yönetimi şu an NASA üzerinde ciddi bütçe kesintileri yapma planları içinde.

BÜTÇE YARI YARIYA KISILACAK

Yönetimin 2026 mali yılı için hazırladığı bütçe taslağı, NASA’nın bilim direktörlüğü bütçesini yaklaşık yüzde 50 oranında azaltmayı ve binlerce çalışanı işten çıkarmayı amaçlıyor. Bu durum, iklim değişikliği üzerine incelemeler yapan iki uydu görevini de dâhil olmak üzere birçok bilimsel misyonun sona ermesine yol açacak. Futurism’in haberine göre, NASA Bilim Misyon Direktörlüğü’nden Nicola Fox, “Şu anda başkanın bütçesinde bize ayrılan kaynakların sınırları içinde plan yapıyoruz” şeklinde konuştu.

TASARLAR DEVAM EDİYOR

Trump’ın ikinci kez göreve gelmesinden beri geçen yedi buçuk ayda, NASA üzerinde yüzde 25’lik genel bütçe kesintisi baskısı oluştu. Los Angeles Times’ın bildirdiğine göre, ajansa bu kesintiler ile ilgili neredeyse hiç söz hakkı tanınmamış. Son zamanlarda duruma karşı tepki gösteren birçok NASA çalışanı görevlerinden istifa etmişti. 1 Ekim tarihinden itibaren yürürlüğe girecek 2026 bütçesi, Kongre onayı olmadan kesinleşmeyecek. Ancak Trump yönetiminin planlarını hızla hayata geçirmeye koyduğuna dair bilgiler bulunuyor. Uzmanlara göre bu bütçe, “NASA’yı kurtarmak için çok geç kalındığı” anlamına gelebilir. Eski NASA astronotu ve Bilim Direktörlüğü yöneticisi John Grunsfeld, bu kesintilerin arkasında daha ciddi bir amaç olabileceğini öne sürdü. Grunsfeld, “Bu, Amerika’yı bilerek cahilleştirme çabasının bir parçası olabilir. Kötü eğitilmiş insanlar, eleştirel düşünme yeteneği güçlü olanlara göre çok daha kolay manipüle edilir” dedi.

Kongre’de bu kesintilere karşı ciddi bir muhalefet olduğu gözlemleniyor. Senato’nun tahsis komitesi, NASA’nın 2026 bütçesini 24,9 milyar dolar olarak belirleyen ve mevcut seviyeyi koruyan alternatif bir bütçe önerisi sundu. Ancak bu karşı teklifin durumu henüz belirsizliğini koruyor. Politikalara karşı tepkisini dile getiren uzmanlar, bilim direktörlüğü için önerilen bütçe kesintilerinin “yok oluş seviyesinde bir tehdit” anlamına geldiğini aktarıyor. Uzay araştırmalarında yıllar boyunca biriktirilen tecrübenin tehlikeye girdiği vurgulanıyor. Eğer Kongre hızlı bir şekilde harekete geçmezse, Trump’ın “dar” bütçesi uygulanacak ve NASA’nın bilim programları için “çok kötü” sonuçlar doğuracaktır.