TİCARETİ ALTÜST EDEN GÜMRÜK VERGİLERİ

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık dönemine Ocak 2025’te başlayarak dünyadaki ticareti karmaşaya sürükleyen bir dizi gümrük vergisi açıkladı. Özellikle Çin’e getirilen ağır tarifeler dikkat çekerken, Türkiye, yüzde 10’luk en düşük vergi oranı ile muaf tutuldu. Avrupa Birliği, yüzde 39, İngiltere ise yüzde 10 vergi oranıyla karşılaştı. Ancak, piyasalardaki belirsizlik ve tepkiler üzerine Trump, Çin dışında kalan tarifeleri 90 gün erteledi. Bugün, ABD ile İngiltere arasında tarife indirimine yönelik bir anlaşmanın yapılması bekleniyor.

PİYASALAR TARİFELERLE SARSILDI

Trump’ın “Kurtuluş Günü” olarak adlandırdığı vergi açıklaması, ABD’nin en büyük 500 şirketini içeren S&P 500 endeksine ciddi şekilde etki etti. Duyurunun ilk günü olan 2 Nisan 2025’te endeks, yüzde 15 oranında değer kaybı ile tarihi bir düşüş yaşadı. Gerçek zamanlı verilere göre, S&P 500 8 Mayıs 2025 itibarıyla 563.765 USD seviyesine geriledi, ancak Nisan ayındaki dalgalanma piyasalar üzerinde derin etkiler yarattı. Trump’ın tarifeleri 90 gün ertelediğini açıklamasından sonra, 9 Nisan’da endeks, yüzde 12’lik rekor bir kazançla toparlandı.

TARİHİ ANLAŞMA YOLDA

Trump, Truth Social üzerinden yaptığı bir paylaşımda, 9 Mayıs 2025 sabah 10:00’da Oval Ofis’te “büyük bir ticaret anlaşması” bildireceğini duyurdu. İngiltere, özellikle çelik ve otomotiv sektörlerindeki yüzde 25’lik tarifelerin kaldırılmasını talep ederken, ABD, ilaç ve teknoloji alanlarında Londra’dan somut adımlar bekliyor. BBC kaynaklarına göre, yeni anlaşmada tüm vergi oranlarının iptali gündeme gelebilir.

KÜRESEL EKONOMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Trump’ın getirdiği gümrük tarifeleri, küresel piyasalarda önemli yankılar uyandırdı. The Guardian’ın aktardığına göre, S&P 500 endeksinin Nisan’daki yüzde 15’lik düşüşü, 1950’lerden bu yana en büyük dört günlük kayıp olarak kaydedildi. Avrupa Birliği, 21 milyar euro tutarındaki ABD mallarına misilleme olarak tarifeler planlarken, Kanada da 20.1 milyar dolarlık ABD ürünlerine yüzde 25 oranında tarife uyguladı. Trump’ın çelik ve alüminyum tarifeleri, ABD’nin Kanada’dan ithal ettiği 31.3 milyar dolarlık çelik ve 27.4 milyar dolarlık alüminyum üzerinde önemli etkiler yarattı.