YÜZYILIN BEYİN CERRAHI İÇİN ANMA ETKİNLİĞİ

İsviçre’nin Zürih kentinde düzenlenen Dünya Beyin Cerrahi Akademisi (WANS) İşbirliği Konferansı çerçevesinde 10 Haziran 2025’te kaybettiğimiz Türk bilim insanı ve “Yüzyılın Beyin Cerrahı” olarak bilinen Mahmut Gazi Yaşargil anısına “Yaşargil 100. Yıl Dönümü Sempozyumu” etkinliği gerçekleştirildi. Bu etkinliğe Türkiye’nin Zürih Başkonsolosu Büyükelçi Fazlı Çorman, Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Uğur Türe, Yaşargil’in eşi Dianne Yaşargil, Zürih Üniversitesi Hastanesi Beyin Cerrahisi Bölümü Direktörü Prof. Dr. Luca Regli, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Dünya Beyin Cerrahi Akademisi Başkanı Prof. Dr. Imad Kanaan ile birçok diğer davetli katıldı.

ANATOMİK DİLLERİN YENİ İSİM DEĞİŞİKLİĞİ

Prof. Dr. Türe, milattan önce 335-280 yıllarında yaşamış Kadıköylü Herofilus’tan sonra ülkemizin yetiştirdiği en önemli bilim insanlarından birinin Yaşargil olduğunu vurguladı. Türe, beyinde anatomik olarak her noktaya isim verildiğini belirtirken, yalnızca bir bölgenin isimsiz kaldığına dikkat çekerek, bu noktanın artık “Yaşargil” adıyla anılacağını açıkladı. Prof. Dr. Türe, “Journal of Neurosurgery” dergisinde Nisan 2025’te yayımlanan makalesinde beynin alt bölümünde yer alan, önemli bir yapı olan ve Yaşargil tarafından “isimsiz beyin oluğu” olarak nitelendirilen bu noktayı “Yaşargil Sulcus” olarak isimlendirdi. Zürih’teki sempozyumda Türe, “Yaşargil Sulcus” adının değerli bilim adamının adını sonsuza kadar yaşatacağını ifade etti.

ANTOMİ VE CERRAHİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, konuşmasında Yaşargil’in anatomiye ilişkin sözlerine atıfta bulunarak, bir cerrahın aynı zamanda iyi bir anatomist olması gerektiğini ve anatomi olmadan cerrahinin yapılmasının mümkün olmadığını dile getirdi. Şeker, Yaşargil’in temel tıp bilimlerine büyük önem verdiğini belirterek, sinir bilim ve anatomi alanında düzenlenen kongrelere katılarak genç bilim insanlarını desteklediğini aktardı. Sempozyumda mikro cerrahinin tarihi ve Yaşargil’in bu alandaki katkıları hakkında bilgiler de paylaşıldı. Mikro cerrahi konusunda öncü bir isim olan Yaşargil, bu alanda pek çok çalışma yürüttü ve birçok kişi onun çalışmalarından faydalandı.

GAZİ YAŞARGİL’İN KİŞİSEL HAYATI VE KARİYERİ

Mahmut Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925’te Diyarbakır’da doğdu ve aynı yıl ailesiyle Ankara’ya göç etti. 1943’te Ankara Atatürk Lisesi’nden mezun olduktan sonra, Almanya’daki Friedrich Schiller Üniversitesi’nde tıp eğitimi için yola çıktı. Savaş koşulları sebebiyle eğitimini iki dönem sonra bırakmak zorunda kalıp, 1945’te İsviçre’ye geçti. Tıp eğitimini Basel Üniversitesi’nde tamamlayarak 1949’da mezun oldu. Yaşargil, 1960’ta doçent, 1965’te profesör ve 1973’te ordinaryüs profesör unvanını aldı. Zürih Üniversitesi’nde geçirdiği 40 yıl boyunca önemli yayınlar ve eserler hazırlayan Yaşargil, 1965-1966 yıllarında Vermont Üniversitesi’nde çalışarak mikrovasküler cerrahiyi öğrendi. 1967’den itibaren, mikroteknik kullanarak beyin ve omurilik sıvı yollarının açılması esasına dayanan yeni bir cerrahi anlayış geliştiren Yaşargil, 1968-1993 yılları arasında tüm dünyadan gelen beyin cerrahlarına eğitim verdiği mikrocerrahi laboratuvarı kurdu. 1993’te Zürih Üniversitesi’nden emekli olduktan sonra 1994’te Arkansas Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde profesörlük görevine başladı. 2013’ten itibaren Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Prof. Dr. Uğur Türe ile birlikte çalışmalarına, derslerine ve konferanslarına devam etti. Adına pek çok çalışma yapılan Yaşargil, 10 Haziran 2025’te hayata veda etti.