Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ile İngiltere arasında, ülkenin AB’nin 150 milyar euroluk “Avrupa Güvenlik Eylemi” (SAFE) ortak savunma finansman programına katılımı üzerinde görüşmelerin, Londra’nın ödeyeceği miktar üzerinde uzlaşma sağlanamaması sebebiyle sonuçsuz kaldığı bildirildi. Politico’nun haberine göre, AB Komisyonu ile İngiltere arasındaki müzakereler, dün itibarıyla tıkanmış durumda.

30 KASIM’A KADAR SÜRE VERİLDİ

Komisyon, üye ülkelerin SAFE çerçevesinde kendi ulusal savunma planlarını güncelleyebilmeleri için İngiltere ve Kanada ile gerçekleştirdiği erişim müzakerelerini bu hafta tamamlamayı planlıyordu. AB ülkelerinin, bu planları 30 Kasım’a kadar Komisyon’a bildirmesi gerekmekte. Ancak AB yetkilileri, İngiltere’nin aciliyet taşımadığını ve “bağlayıcı bir son tarih iletilmediği” kanaatinde olduğunu aktardı. Taraflar arasındaki temel ayrılığın katılım bedeliyle ilgili olduğu gözlemleniyor.

G-20 ZİRVESİ İŞARET EDİLDİ

Ilk aşamada 4,5 ila 6,5 milyar euro civarında bir katkı talep eden Komisyon, son müzakerede bu rakamı 2 milyar euroya kadar indirse de, Londra’nın buna karşılık sadece “onlarca milyon euro seviyesinde” bir ödeme yapmayı düşünmesi dikkat çekiyor. Tıkanan teknik müzakerelerin bir sonraki aşamasında daha üst düzey siyasi temaslar aracılığıyla ilerlemesi bekleniyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in G20 Zirvesi çerçevesinde Güney Afrika’nın Johannesburg kentinde buluşarak bu konuyu gündeme alacağı düşünülüyor.

KANADA İLE MÜZAKERELER İLERLİYOR

Politico’ya göre, Kanada ile gerçekleştirilen SAFE müzakereleri, İngiltere’nin karşılaştığı zorluklara nazaran daha olumlu bir seyir izliyor. Ottawa’nın programa katılım için “birkaç yüz milyon euro” ödemesi öngörülüyor. İngiltere’nin daha geniş bir savunma sanayi kapasitesine sahip olmasına karşın, bu kadar düşük bir teklif sunması AB tarafında “dengesizlik” hissiyatına neden oluyor.

SAFE MEKANİZMASI

AB’nin Rusya’dan hissettiği tehdit, Ukrayna’daki sürdürülen savaş ve ABD’deki eski yönetimin baskıları sonucunda belirlenen “savunmada 2030 hedefleri” doğrultusunda oluşturulan SAFE, 29 Mayıs’ta yürürlüğe girdi. Bu mekanizma ile AB ülkeleri, Ukrayna, Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda ile ortak tedariklerde bulunmak için 150 milyar euroya kadar kredi kullanma imkânına erişebilecek. Bu ülkeler, birbirlerinin sanayilerinden de ortak alımlar yapabilecek. AB’ye aday ülkeler ve İngiltere gibi AB ile anlaşma imzalayan ülkeler de ortak alımlara katılma hakkına sahip. Ancak imal edilecek bir savunma ürününün bileşenlerinin toplam değerinin yüzde 65’i Avrupa içinden (AB ülkeleri, Ukrayna, Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda) gelmek zorunluluğu mevcut. 9 Eylül’de, AB, başvuran 19 üye ülke arasında 150 milyar euro’luk savunma fonunun ön dağıtımının gerçekleştirildiğini açıklamıştı. En büyük payı 43 milyar 734 milyon euro ile Polonya alırken, Fransa’ya 16 milyar 217 milyon euro, İtalya’ya ise 14 milyar 900 milyon euro pay verilmiştir.