Ukrayna ve Rusya arasında devam eden çatışmalara ilişkin olarak, ABD’nin eski Başkanı Donald Trump tarafından önerilen 28 maddelik barış planının taslak metni, Kiev’de Ukraynalı ve Amerikalı yetkililerle gerçekleştirilen görüşmelerde ele alındı. Yetkililer, planın hâlâ taslak aşamasında olduğunu ve maddelerde değişiklik yapma ihtimalinin bulunduğunu dile getirdi.

28 MADDELİK BARIŞ PLANI

28 maddelik planın taslak metni şu şekildedir: “1. Ukrayna’nın bağımsızlığı teyit edilecektir. 2. Rusya ile Ukrayna ve Avrupa arasında kapsamlı bir saldırmazlık anlaşması imzalanacaktır. 3. Rusya’nın komşu ülkelere saldırmayacağı ve NATO’nun genişlemeyeceği öngörülecektir. 4. Küresel güvenliği sağlamak ve gerilimi azaltmak amacıyla ABD’nin arabuluculuğunda, Rusya ile NATO arasında bir diyalog gerçekleştirilecektir. 5. Ukrayna’ya güvenilir güvenlik garantileri sağlanacaktır. 6. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin personel sayısı 600 binle sınırlandırılacaktır. 7. Ukrayna, NATO’ya katılmayacağını anayasasına yazacak; NATO ise Ukrayna’nın gelecekteki üyeliği için engel teşkil edecek bir hüküm ekleyecektir. 8. NATO, Ukrayna’da asker bulundurmayacağını kabul edecektir. 9. Polonya’da Avrupa ülkelerine ait savaş uçakları konuşlandırılacaktır. 10. ABD, garanti karşılığında tazminat alacak; Ukrayna Rusya’ya saldırdığında garanti hakkını kaybedecek, Rusya ise Ukrayna’yı işgal ettiğinde askeri bir yanıt verilecektir. 11. Ukrayna, Avrupa Birliği üyeliği için uygun görülecek ve bu süreçte Avrupa pazarına kısa vadeli avantajlı erişim elde edecektir. 12. Ukrayna’nın yeniden imarı hedefiyle güçlü bir küresel destek paketi oluşturulacak. 13. Rusya, küresel ekonomiye yeniden entegre edilecek ve yaptırımlar aşamalı olarak kaldırılacaktır. 14. Dondurulan varlıklar, ABD liderliğinde Ukrayna’nın yeniden inşasına yönlendirilecektir. 15. Tarafların taahhütlerine uyum sağlaması amacıyla ortak bir güvenlik çalışma grubu kurulacaktır. 16. Rusya, saldırmazlık politikasını yasalarla güvence altına alacaktır. 17. Nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmalarının uzatılması kabul edilecektir. 18. Ukrayna, nükleer silah bulundurmayan bir devlet olmayı taahhüt edecektir. 19. Zaporijya Nükleer Santrali uluslararası denetim altında çalışacaktır. 20. İki ülke, kültürel hoşgörüyü teşvik eden eğitim programlarını hayata geçirecektir. 21. Kırım, Luhansk ve Donetsk bölgeleri Rusya’ya ait olarak tanınacaktır. 22. Her iki ülke, gelecekteki toprak düzenlemelerine zarar vermeyeceğini taahhüt edecektir. 23. Karadeniz üzerinden tahıl taşımacılığı serbest olacaktır. 24. İnsani yardım komitesi kurulacak ve tutuklular ile cenazeler “herkese karşı herkes” esasına göre takas edilecektir. 25. Ukrayna’da 100 gün içinde seçim yapılacaktır. 26. Tüm taraflar, savaş sırasında yaptıkları eylemler nedeniyle tam af alacak ve ileride herhangi bir talepte bulunmamayı kabul edeceklerdir. 27. Anlaşma, hukuki olarak bağlayıcı olacak ve uygulanması Barış Konseyi tarafından denetlenecektir. 28. Tüm taraflar mutabakata onay verdikten sonra ateşkes yürürlüğe girecektir.”

AVRUPALI LİDERLERDEN İLK DEĞERLENDİRME

Planın ortaya çıkmasının ardından, Avrupalı liderlerin Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky ile telefon görüşmesi gerçekleştirdiği öğrenildi. Almanya Başbakanlığı, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın, Zelensky ile bir araya gelerek Ukrayna’ya kalıcı ve adil bir barış sürecinde desteklerini yinelediklerini açıkladı. Liderler, ABD’nin savaşın sona erdirme çabalarını ve Ukrayna’nın egemenliğine olan bağlılığını takdir ettiklerini belirtti. Ayrıca, AB ve Washington ile yakın koordinasyon içinde kalınması gerektiğine dair anlaşmaya vardılar.

PUTİN: NİHAİ BARIŞ ANLAŞMASININ TEMELİ OLARAK GÖRÜYORUM

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD’nin Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sonlandırmayı amaçlayan 28 maddelik barış planına ilişkin açıklamalarda bulundu. Moskova’da düzenlenen güvenlik konseyi toplantısında birkaç ay önce Alaska’da yapılan Trump ile görüşmesine atıfta bulunarak, önerilerin burada tartışıldığını belirtti. Putin, “Başkan Trump’ın Ukrayna’daki sorunu çözmeye yönelik barış planı daha önce de görüşüldü. Bu görüşmeler sırasında Amerikan tarafı bizden belirli tavizler vermemizi istedi, Alaska’daki toplantı sırasında bazı karmaşık konulara rağmen bu önerilerle hemfikir olduğumuzu teyit ettik,” şeklinde konuştu. Putin ayrıca, 28 maddelik barış planının “modernize edilmiş hali” olduğunu belirterek, “Metin elimizde ve bunun nihai bir barış anlaşmasının temelini oluşturabileceğine inanıyorum,” ifadelerini kullandı. Ukrayna’nın daha önce sunulan önerileri reddettiğini kaydeden Putin, ABD’nin bu barış planına ilişkin Rusya ile kapsamlı bir görüşme yapmadığını, bunun nedeninin ise Ukrayna’nın henüz onayının alınamaması olduğunu belirtti.