Türk Vatandaşlığı Tanımı Üzerindeki Tartışmalar

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Anayasa’daki vatandaşlığı tanımlayan ve ‘Türklük’ ifadesi nedeniyle tartışmalara sebep olan 66. maddenin ‘Türk’ ifadesinin değişebileceğini belirtti. Uçum, “Türk vatandaşlığı tanımının bir hukuki bağ olarak anayasada çok daha vurgulu yapılması, ‘Etnik kimliğine ve dini aidiyetine bakılmaksızın Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne hukuken bağlı olan herkes Türk vatandaşıdır’ şeklinde bir hüküm konulması söz konusu olabilir” dedi.

Geçiş Süreci Açıklamaları

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin PKK lideri Abdullah Öcalan’a yönelik çağrısıyla başlayan yeni çözüm sürecine dair Mehmet Uçum, sürecin bir “çözüm süreci” değil, “geçiş süreci” olduğunu vurguladı. Uçum, eski çözüm süreciyle mevcut süreç arasındaki farkı, “terörle mücadelenin hem aktif hem de destek unsurlarına yönelik pratiklerini kesintisiz ve kararlı bir şekilde yürüterek bu yeni aşamayı başlatmak” olarak tanımladı. Uçum, “Bu sürecin adı, öncekine benzer şekilde bir ‘çözüm süreci’ değil; bir ‘geçiş süreci’dir” şeklinde ifadelerde bulundu. Terörsüz bir Türkiye’ye geçiş amacıyla bir devlet inisiyatifinin ortaya konduğunu ve bu sürecin devlet politikası olarak yönetildiğini belirtti. Geçiş sürecinin ön şartlarının terör örgütünün feshi ve silah bırakma kararıyla somutlaşmış olduğunu ekledi.

Anayasa Mesajı ile İlgili Açıklamalar

Mehmet Uçum, anayasal veya yapısal bir dönüşüm olabileceği yönündeki soruya, “Ret ve inkâr politikalarının bitirildiği Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yönetimlerinde Kürtler; kimliklerinin tanınması, anadilleri önündeki yasakların kaldırılması, akademik ve kültürel haklar, bölgesel kalkınma, ekonomik refah ve sosyal adalet imkânlarına kavuştu” yanıtını verdi. Uçum ayrıca, demokrasinin güçlendirilmesi ve yeni anayasa konularının sürekli değerlendirileceğini belirtti. Türk vatandaşlığı tanımının nasıl daha etkin biçimde vurgulanabileceği konusuna da değinen Uçum, Türkçe’nin devletin tek resmi dili olduğunu ancak diğer dillerin öğretimine yönelik düzenlemelerin de yapılabileceğini ifade etti.

Anayasa’nın 66. Maddesine Yönelik Gelişmeler

Anayasa’nın 66. maddesi üzerine tartışmalar sık sık Türkiye’nin gündeminde. Tartışmanın alevlendiği en son olay, 2023 seçimleri öncesinde DEVA Partisi’nin değişiklik önerisiydi. MHP lideri Devlet Bahçeli, TBMM’deki grup toplantısında bu duruma tepki göstererek, “Devanın başkanının Türklüğün nesi ve neresi rahatsız etmektedir? Türklüğü anayasadan çıkarmayı cesedimizi çiğnemeden nasıl başaracaktır?” ifadesini kullandı. Anayasa’nın 66. maddesinde; “Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür” ifadesi yer alıyor. Bunun yanı sıra, Türk babanın veya Türk ananın çocuğunun da Türk olduğu belirtiliyor. Ayrıca, vatandaşlık kazanım ve kaybı ile ilgili yasal şartların da belirtildiği ifade ediliyor.