ENFLASYON VE KIRMIZI ET FİYATLARI

Son yıllarda yüksek enflasyon gölgesinde Türkiye’de kırmızı et fiyatları hızla artıyor. Daha erişilebilir olan tavuk ve balık ise sofralarda başlıca protein kaynağı haline geliyor. TÜİK’in madde fiyat endeksi verilerine göre, 2021 sonrası kuzu eti fiyatları %660,6, dana etinin fiyatları ise %616,7 oranında artış gösteriyor. Buna karşın tavuk eti fiyatlarındaki artış %241,9’da kalırken, balıktaki artış %359 oldu. Bu durum, tüketici tercihlerine doğrudan etki etti.

TÜFE VE KIRIMIZI ET TÜKETİMİ

Ekonomim’den İbrahim Ekinci’nin haberine göre, enflasyonun yükseldiği Aralık 2021’de TÜFE, aylık bazda %13,58 artışla %36,08’e fırlamıştı. O tarihten sonra, kuzu ve dana eti gibi kırmızı et türlerinin fiyatları, tavuk ve balığa kıyasla daha sert şekilde yükseldi. Kuzu ve dana eti fiyatları, tavuk etinin iki katından fazla; balığın ise neredeyse iki katı artış gösterdi. TÜFE endeksi, 2003=100 bazlı olarak Aralık 2021’de 686,95 seviyesindeyken Haziran 2025’te 3.132,17 puana ulaştı. Tavuk eti endeksi ise 968,13’ten 3.310,35’e çıkarak %241,9 oranında bir artış göstermiştir. Bu artış, genel enflasyonun yaklaşık 114 puan gerisinde kalıyor. Balık fiyat endeksi ise TÜFE’nin yalnızca 3,5 puan üzerinde artarak enflasyona paralel bir seyir izliyor.

KIRMIZI ET TÜKETİMİ AZALDI

Kırmızı etteki keskin fiyat artışları, tüketimi olumsuz yönde etkilemiştir. TÜİK verilerine göre, kişi başına düşen kırmızı et tüketimi 2021’de 22,89 kg iken, 2024’te 16,6 kg’a düştü. Aynı dönemde tavuk ve balık tüketiminde ise belirgin bir artış gözlemlendi. Tavuk ve balık, kırmızı etin yerini aldı.

YENİ TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI

Beyaz et sektörünün verilerine göre, Türkiye’de kişi başına tavuk tüketimi 2005’te 13,59 kg iken, 2010’da 18,45 kg’a ulaştı. 2021 yılında bu miktar 21,19 kg olurken, 2024 itibarıyla 24,6 kg’a yükselebilir. Bu da %16,1 oranında bir artışa işaret ediyor. Balık tüketimindeki artış ise daha belirgin. 2021’de kişi başına 6,5 kg olan balık tüketimi, 2023’te 7,2 kg’a, 2024 tahminlerine göre ise yaklaşık 9 kg’a çıkması bekleniyor. Bu durum, yaklaşık %38’lik bir artış anlamına geliyor.

KIRMIZI ET ÜRETİMİ

Kırmızı et üretiminde de ciddi bir düşüş yaşanıyor. TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, toplam kırmızı et üretimi %11,7 azalarak 2 milyon 105 bin 895 tona düşüyor. Bu üretimin 1 milyon 483 bin tonu sığır etinden, 509 bin tonu koyun etinden, 99 bin 500 tonu keçi etinden ve yaklaşık 14 bin tonu manda etinden oluşmaktadır.