BAĞIMLILIK RİSKİ ARTIRAN GÜNLÜK KULLANIM

Günlük cep telefonu kullanım süresinin 5 saati aşmasının bağımlılıkla bağlantılı riskleri artırdığına vurgu yapan Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, “Uykusuzluk, dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon sorunları, sosyal izolasyon, göz, boyun ve sırt sorunları ile huzursuzluk, gerginlik, stres ve depresyon gibi pek çok fiziksel ve ruhsal sorun yaratabilir.” şeklinde belirtiyor. Çetin, bağımlılığın beyindeki dopamin dengesi ile ilgili olduğunu ve bu durumun tedavi sürecinde telefon kullanımının sınırlandırılması, psikoterapi ve gerektiğinde ilaç tedavisi gibi yöntemlerle ele alındığını aktarıyor.

CEP TELEFONU BAĞIMLILIĞININ ETKİLERİ

Cep telefonu bağımlılığının günlük yaşamı olumsuz etkileyebileceğini ifade eden Dr. Çetin, cep telefonunun sorumlulukların yerine getirilmesini engelleyebileceğine dikkat çekiyor. “Kişi sosyal hayatında, iş hayatında, aile ilişkilerinde sorun yaşamaya başlar. Sorumluluklarını yerine getiremeyecek bir hale gelir.” diyor. Yapılan araştırmalar cep telefonuna bağımlılık oranının Türkiye’de ve dünyada yüzde 5-10 arasında değiştiğini gösteriyor. Çetin, “Gün içinde 5 saat ve üzeri kullanım bağımlılık riskini akla getirmeli.” şeklinde belirtiyor.

FİZİKSEL VE RUHSAL SAĞLIĞA ETKİLERİ

Dr. Çetin, telefon bağımlılığının çeşitli olumsuz sonuçlarına değiniyor. “Sürekli telefon kullanımı uykusuzluğa neden olabilir. Telefon bağımlılığı, dikkatin dağınık olmasına ve konsantrasyon sorunlarına yol açabilir.” diyor. Ayrıca sosyal ilişkilerin zayıflaması ve fiziksel rahatsızlıkların ortaya çıkabileceğine dikkat çekiyor. “Göz ağrısı, boyun ve sırt ağrıları gibi sorunlar görülebilir. Huzursuzluk, gerginlik, stres ve depresyon gibi duygusal değişiklikler baş gösterebilir.” şeklinde ifade ediyor.

DOPAMİN DENGESİNİN BOZULMASI

Dr. Çetin, aşırı telefon kullanımının beyinde kimyasal değişikliklere yol açtığını belirtiyor. “Beyinde dopamin adı verilen ve haz duygusunu kontrol eden nörokimyasal maddenin işlevini bozuyor.” şeklinde açıklıyor. Ayrıca cep telefonu bağımlılığını değerlendirmek için bazı testlerin mevcut olduğunu aktarıyor. “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Form” gibi araçların, bağımlılık düzeyi hakkında bilgi edinmeyi sağladığını belirtiyor.

TEDAVİ GEREKTİREN DURUMLAR

Eğer cep telefonu kullanımı günlük yaşamı olumsuz şekilde etkiliyorsa, tedavi gereçliği ortaya çıktığını söyleyen Dr. Çetin, “Eğer cep telefonu kullanımı artık bir vazgeçilmez haline gelmişse, günün çoğu cep telefonu ile uğraşarak geçiriliyorsa, kişi cep telefonundan uzak olduğunda kaygılı hissediyorsa, aile, okul ya da iş hayatında sorumluluklarını yerine getiremiyorsa tedavi gerektiriyor.” diyor. Tedavi sürecinde, kullanım kısıtlaması, ilaç tedavisi ya da psikoterapi yöntemlerinin uygulanabileceğini belirtiyor.

DAHA BİLİNÇLİ KULLANIM ÖNERİLERİ

Uzun saatler cep telefonunda geçirmemek için önerilerde bulunan Dr. Çetin, “Telefonu bilinçli ve amaçlı bir şekilde kullanmaya çalışın.” diyor. Fiziksel aktiviteleri artırmanın ve sosyal etkileşimlere daha fazla zaman ayırmanın önemine dikkat çekiyor. “Yeni hobiler edinerek ilgi alanlarınızı genişletin.” ifadesiyle sözlerini sonlandırıyor.