UZMANLARDAN UYARI

Uzmanlar, “sis mevsimi” ve “çöp mevsimi”nin artık Dünya’nın yıllık iklim döngüsünün bir parçası haline geldiği konusunda önemli bir uyarıda bulunuyor. Bu yeni mevsimler, ekosistemlerde ciddi değişiklikler yapıyor ve takvimi yeniden şekillendiriyor. İnsan faaliyetleriyle tetiklenen bu döngüler her yıl düzenli olarak tekrar ediyor ve halk sağlığı, deniz yaşamı ile küresel ekosistemler için büyük tehditler oluşturuyor.

SİS MEVSİMİ TANIMI

Sis mevsimi, her yıl Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerinde yaşanıyor. Bu dönemde büyük bir duman tabakası bölgeyi kaplıyor, hava kalitesi tehlikeli seviyelere düşüyor ve sağlık sorunlarına yol açıyor. Bu sisin önemli bir kısmı, Endonezya ve Malezya gibi ülkelerde çıkan orman yangınlarından kaynaklanıyor. ABD’de de benzer bir durumla karşılaşılıyor. Kaliforniya’daki yangın mevsimi geçmişte yalnızca yılın en sıcak aylarında görülürken, artık ilkbaharda başlayıp Aralık ayına kadar sürüyor.

ÇÖP MEVSİMİ TANIMI

Bali’de ise her yıl Aralık ile Mart arasında farklı bir mevsim yaşanıyor. Muson rüzgarlarının yön değiştirmesi sonucunda okyanus akıntıları büyük miktarda plastik atığı kıyıya taşıyor ve plajlar çöp yığınlarıyla doluyor. Bu “çöp mevsimi” o kadar öngörülebilir hale geldi ki, yerel halk bu dönemi artık ayına kadar tahmin edebiliyor. Benzer olaylar Filipinler, Tayland ve yaz aylarında ABD’nin doğu yakasında da gözlemleniyor.

MEVSİMLERDEKİ DEĞİŞİM

Yapılan araştırmalara göre, bazı geleneksel mevsimler ise tamamen ortadan kalktı. Örneğin, And Dağları ve Rocky Dağları gibi yüksek bölgelerde daha önce güvenilir olan kış sporları mevsimi, kar eksikliği nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. İngiltere’nin kuzeydoğusunda da martı türü deniz kuşları artık her yıl aynı tarihlerde yuvalanmak için geri dönmüyor. Bu durum, nesillerce bu döngüye güvenen toplumlar için önemli bir değişim anlamına geliyor. Ayrıca, ilkbahar ve yaz mevsimleri senkronunu kaybetmiş durumda. İlkbahar artık çok erken gelirken, yaz mevsimi uzadıkça uzuyor.