İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE BEYİN SAĞLIĞI

İklim değişikliğiyle beraber yaşanan artan sıcak hava dalgaları, çevreye olduğu kadar insan beynine de ciddi tehditler sunuyor. Bilim insanları, aşırı sıcakların beyin fonksiyonları üzerindeki etkilerini anlamak için büyük bir çaba içinde.

SICAK GÜNLERİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Jake, beş aylıkken ilk tonik-klonik nöbetini geçirdi ve ailesi, sıcak günlerde onun sağlık mücadelesine tanıklık etti. 18 aylıkken Jake’e Dravet Sendromu teşhisi kondu. Bu nadir genetik epilepsi türü, yalnızca nöbetlere yol açmakla kalmıyor; aynı zamanda otizm, dikkat eksikliği, konuşma, hareket ve uyku bozuklukları gibi başka sorunlarla da kendini gösteriyor. Sıcak hava ve ani ısı değişimleri, bu nöbetleri tetikleyebiliyor. Jake’in annesi Stephanie Smith, “Her yaz, sıcaklarla birlikte zorlu bir mücadele başlıyor. Artan sıcaklıklar, bu yıkıcı hastalıkla yaşamanın yükünü daha da artırıyor” diyor.

ISI DEĞİŞİMLERİ VE NÖROLOJİK SORUNLAR

Epilepsi uzmanı nörolog Prof. Dr. Sanjay Sisodiya, Dravet Sendromu’nun bu konuda yalnızca buzdağının görünen yüzü olduğunu belirtiyor. Sıcak hava dalgalarının, epilepsi, felç, ensefalit, migren ve MS gibi çok sayıda nörolojik hastalığı kötüleştirdiği vurgulanıyor. Örneğin, 2003 yılında Avrupa’da meydana gelen sıcak hava dalgası sırasında kaydedilen fazla ölümlerin yaklaşık yüzde 7’si doğrudan nörolojik sorunlarla ilişkilendiriliyor.

BEYİN HÜCRELERİ VE SICAKLIK ETKİSİ

Beyin hücreleri sıcaklığa karşı oldukça hassas. Vücut, beynin aşırı ısınmasını önlemek için sürekli olarak kan dolaşımıyla fazla ısıyı dışarı atmak zorunda. Aksi takdirde, beyin hücreleri arasında mesaj taşıyan moleküllerin işlevi bozulabiliyor. Aşırı sıcaklar yalnızca hastaları değil, sağlıklı bireyleri de etkiliyor. Karar verme süreçleri bozulabiliyor, insanlar daha agresif ya da depresif olabiliyor.

DEMANS, FELÇ VE SOSYOEKONOMİK EŞİTLİKLER

Sıcak hava dalgaları sırasında Alzheimer ve diğer demans türlerine sahip bireylerin hastaneye başvuru ve ölüm oranlarında artış gözlemleniyor. Yaşlı bireylerin vücut ısını düzenleme yetenekleri zayıf ve sıcaklığa uyum sağlama becerileri sınırlı olabiliyor. İklim değişikliği sadece mevcut bireyleri değil, aynı zamanda henüz dünyaya gelmemiş bebekleri de etkiliyor. Aşırı sıcaklık, erken doğum riskini yüzde 26 artırabiliyor ve bu durum, nörogelişimsel bozukluklara zemin hazırlayabiliyor.