İran Hürmüz Boğazı’nı Kapatma Kararını Aldı

MECLİS ONAY VERDİ

İran Hürmüz Boğazı’nın kapatılması kararını resmen aldı. İran’da yayınlanan haberlere göre, Meclis Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına onay verdi. İran Parlamento Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı İbrahim Azizi, “Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına oy birliğiyle karar verildi. Ancak son karar Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’ne ait.” açıklamasında bulundu.

HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN STRATEJİK ÖNEMİ

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi ile Umman Körfezi’ni birleştiren ve coğrafi olarak İran ile Umman arasında bulunan, dünya enerji ticareti açısından çok kritik bir su yoludur. Kuzey kıyısında İran ve güney kıyısında Umman yer alırken, Birleşik Arap Emirlikleri’ne ait Musandam Yarımadası da boğazın güney kıyısındadır. Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Körfezi’nde ve oradan da Hint Okyanusu’na bağlar. Bu bağlantı, Basra Körfezi’ndeki petrol üretici ülkelerin açık denizlere ulaşmasını sağlayan tek deniz yolu konumundadır. Hürmüz Boğazı’nın küresel enerji arzı ve güvenliği açısından oynadığı kritik rol, dünyada jeopolitik olarak en hassas noktalardan biri olmasını sağlıyor.

HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN KAPANMASI

Hürmüz Boğazı’nın önemini belirleyen birkaç temel unsur bulunuyor. Deniz yoluyla yapılan petrol ticaretinin önemli bir kısmı, yaklaşık %20-25’i ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının üçte biri bu boğazdan geçiyor. Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve İran gibi büyük enerji üreticileri, ürünlerini uluslararası pazarlarla buluşturmak için bu boğazı kullanıyor. Boğazın kapanması veya ticari trafiğin sekteye uğraması, küresel petrol ve gaz fiyatlarında önemli artışlara neden olabiliyor ve bu durum dünya ekonomisi üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor. JP Morgan’ın Haziran 2025 tarihli raporuna göre, eğer boğaz kapanırsa petrol fiyatları varil başına 120-130 dolar aralığına yükselebilir.

PETROL FİYATLARINDAKİ ARTIŞ

İsrail ve İran arasında yaşanan gerginlik, dünya petrolünün üçte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’ndaki kesinti endişelerini yeniden gündeme getirdi. Boğaz’ın kapanması senaryosu sadece bir ihtimal olsa da, küresel enerji fiyatlarını şimdiden yukarı taşıdı. Kapanma riskine dair resmi bir açıklama olmamasına rağmen, yalnızca bu olasılıklar fiyatlara yansımış durumda. Brent petrol, geçtiğimiz hafta %12’nin üzerinde artarak 78 dolara kadar yükseldi. Goldman Sachs, boğazın uzun süre kapalı kalması durumunda petrolün varil fiyatının 100 doları aşabileceğini öngörüyor. JP Morgan ise bu seviyeyi 130 dolar olarak tahmin ediyor.

TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yaşanabilecek bir petrol krizinin Türkiye üzerindeki etkilerine ilişkin şunları söyledi: “Zaten Türkiye 2019’dan beri İran’dan herhangi bir petrol alımı yapmıyor. İran’dan gaz alıyoruz, petrol almıyoruz. Basra’dan Hürmüz’ü geçerek Türkiye’ye ulaşan bir ham petrol tedariki var. Geçen seneki verilerle %20 civarında. Gabar’dan, petrol ihtiyacımızın %8’ini karşılıyoruz ama tabii bunlar ikame edilebilir.”