Köprünün Tarihçesi ve Mimari Detayları

Kocaeli’de bulunan Kilezdere Kemer Köprüsü, 16. yüzyılda inşa edilmiş ve 1998 yılında demiryolu çalışmaları sırasında 50 metre ileriye taşınmıştır. Ticari değerleri ve mimari özellikleriyle öne çıkan bu köprü, Başiskele ile İzmit ilçeleri arasındaki Salim Dervişoğlu Caddesi üzerinde konumlanıyor. III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan’a yakın olan Canfeda Hatun tarafından yaptırılan köprü, Yuvacık Barajı’na su sağlayan Kirazdere’den ismini alıyor.

Köprünün Onarımları ve Taşınması

Kilezdere Kemer Köprüsü, inşa edildikten sonra pek çok onarım geçirmiştir. 1998 yılında, demiryolu inşaatı sırasında köprü orijinal yerinden sökülerek, 50 metre ileriye taşınmış. Günümüzde araç trafiğine kapalı olan köprü, mimarisiyle de dikkatleri üzerine çekiyor. Araştırmacı-yazar Emin Öztürk, köprünün tarihi hakkında bilgiler vererek, “Kilezdere Kemer Köprüsü, Osmanlı sarayında Kethüda unvanıyla bilinen ve III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan’a yakın olan Canfeda Hatun tarafından yaptırılmış. Gelirlerinin bir kısmını hayır işlerine harcayan Canfeda Hatun’un İstanbul ve İzmit’te çok sayıda eseri bulunuyor.” diyor.

Ticari Hareketliliğe Katkıları

Emin Öztürk, köprünün dönemin ticari hareketliliğine büyük katkı sağladığını ifade ediyor. “Halk arasında ‘Kemer Köprü’ olarak da bilinen bu tarihi yapı, ismini Yuvacık Barajı’na su sağlayan ve Kilezdere olarak da bilinen Kirazdere’den alıyor.” ifadesini kullanıyor. Ayrıca döneminin ünlü minyatür sanatçısı Matrakçı Nasuh’un köprüyü detaylı bir şekilde çizdiğine dikkat çekiyor. Bu minyatürler sayesinde Kilezdere Kemer Köprüsü’nün tarihi değeri sözlü anlatımların ötesine geçerek görsel bir kimliğe bürünüyor.

Yapısal Farklılıklar ve Dayanıklılığı

Emin Öztürk köprünün her gözünün yükseklik ve genişlik bakımından farklı olduğunu belirtirken, bu farklılıkların köprünün dayanıklılığını artırmak amacıyla yapıldığına da değiniyor. “Bu yapısal farklılıklar, köprünün dayanıklılığını artırmak ve altından geçen akıntının hızına göre suyu daha verimli bir şekilde yönlendirmek için yapılmış. Köprünün üst kısmı, yani tabliyesi, 57 metre uzunluğunda ve 5 metre genişliğinde.” şeklinde açıklamada bulunuyor.

Kültürel Miras Olarak Önemi

Öztürk, köprünün onarımlarının yanı sıra bir değer taşıdığının altını çizerek, “Kilezdere Kemer Köprüsü, 1998 yılında İzmit kent içi demiryolu inşaatı çalışmaları sırasında orijinal yerinden yaklaşık 50 metre aşağıya taşındı. Günümüzde araç trafiğine kapalı olan köprü, hala Osmanlı dönemine ait değerli bir miras olarak dikkat çekiyor.” diyor. Bu tarihi köprü, geçmişten günümüze uzanan kültürel bir miras olarak da önemini koruyor.