KONUT SEKTÖRÜNDEKİ YENİ DÜZENLEME VE BEDEL GÜNCELLEMELERİ

Konut sektöründe, 2026 yılı itibarıyla Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile belediyelerin iş birliğiyle geniş kapsamlı bir rayiç bedel güncellemesi yapılması ve bu bedellerin piyasa değerlerine daha yakın hale getirilmesi planlanıyor. Türkiye Gazetesi’nin verdiği bilgilere göre, güncellenen artış oranlarının mevcut değerlerin 10 ila 15 katına çıkması mümkün görülüyor. Prof. Dr. Emre Alkin’in hazırladığı “Gayrimenkul Değerlemesi Sorunsalı: Vergi Kaybı ve Eksik Sigorta” raporuna göre, Türkiye’de her yıl yaklaşık 1,5 milyon konut el değiştiriyor. Ancak rayiç bedel ile gerçek satış fiyatı arasındaki fark, 6 milyar dolarlık bir vergi kaybı yaratıyor. Ülkede toplam 38 milyon konut mevcutken, düşük rayiç bedelleri sebebiyle yaşanan toplam vergi kaybı ise 8 milyar dolara ulaşmış durumda. İmarlı arazilerde yaşanan kayıpların dahil edilmesiyle birlikte, sektörün kamuya olan maliyeti 25 milyar doları buluyor ve bu durum kamu gelirlerinde ciddi düşüşlere yol açıyor.

RAYİÇ BEDEL SİSTEMİNE YENİ DÜZENLEMELER

Rapor kapsamında, rayiç bedel üzerinden yapılan sigortaların olası afetlerde yetersiz ödeme riski taşıdığına da dikkat çekiliyor. Mevcut sistemin, kentsel dönüşüm projelerinin ilerlemesini yavaşlattığı ve konut fiyatlarının erişilebilirliğini olumsuz etkilediği belirtiliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, daha önceki açıklamalarında tapu harçlarının gerçek satış değerleri üzerinden alınması gerektiğine vurgu yapmış ve “Gerçek değer üzerinden tapu harcı alınması, adaletsizliği ve haksızlığı ortadan kaldıracaktır.” demişti.

DEĞER ARTIRIMI VE HUKUKİ AVANTAJLAR

Yeni düzenleme ile tapuda görünen değerlerin gerçek piyasa değerine yaklaşması, mülk sahiplerinin mülklerin resmi olarak daha değerli hale gelmesini sağlayacak. Rayiç bedelin yükselmesi, sadece psikolojik bir prestij artışı sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda mülk sahiplerine hukuki açıdan önemli bir avantaj kazandıracak. Bu artış, ileride yapılacak satışlarda fiyatları destekleyen resmi bir belge görevi görecek. Ayrıca, alıcı-satıcı arasındaki değer tartışmalarını azaltacak ve kayıt dışı bedel beyanlarının önüne geçilecek.

BANKACILIK SEKTÖRÜNE ETKİLERİ

Daha önce düşük rayiç bedel nedeniyle teminat değeri yetersiz kalan taşınmazlar, yeni düzenlemeyle birlikte krediye uygun hale gelecek. Bu durum, hem bireysel yatırımcıların hem de inşaat firmalarının projelerine ivme kazandırabilir. Rayiç bedel artışı, belediyelerin emlak vergisi gelirlerini artırarak bütçelerine ek kaynak yaratacak. Bu ek kaynak, altyapı, kamu hizmetleri ve yerel kalkınma projelerine yatırım için değerlendirilebilecek. Ancak sektör temsilcileri, vergi ve harçlardaki olası artışların konut satışlarını olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor.