DÜNYA ISINIYOR: REKOR SICAKLIKLAR VE SU STRESİ

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) analizlerine göre, 2024 yılının ardından 2025’te de birçok bölgede küresel ortalama sıcaklıkların rekor seviyelere ulaştığı belirtildi. WMO’nun kasım ayında yayımladığı raporda 2025’in, modern ölçüm döneminde kayıtlara geçen en sıcak ikinci ya da üçüncü yıl olacağı ifade edildi. Raporda, olağanüstü sıcaklık eğilimlerinin yıl boyunca etkisini sürdürmeye devam ettiği vurgulandı.

KÜRESEL ISINMA HIZ KESMİYOR

WMO’nun yaptığı küresel iklim tahminlerine dayanan bilgilere göre, önümüzdeki 5 yıl boyunca sıcaklıkların rekor seviyeler ya da mevcut yıl içindeki değerlere yakın düzeylerde devam etmesi bekleniyor. Eylül ayında yayımlanan “Küresel Su Kaynaklarının Durumu” raporuna göre, dünya genelinde su döngüsünün giderek daha düzensiz hale geldiği ve sistemin “sel ve kuraklık” uçları arasında harakete geçtiği ifade edildi.

SU KAYNAKLARI TEHLİKE ALTINDA

Birleşmiş Milletler Su Ajansı’nın verilerine göre, her yıl yaklaşık 3,6 milyar insanın en az bir ay boyunca yeterli suya erişim sağlayamadığı duyuruldu. Bu sayının, 2050 yılına kadar 5 milyar kişiyi aşmasının beklendiği kaydedildi. Uzmanlar 2025 yılındaki sıcaklık artışlarının, atmosferdeki sera gazı yoğunluğunun tarihi zirvelerle bağlantılı olduğunu belirtiyor.

AŞIRI SICAK HAVA DALGALARI ETKİSİNİ GÖSTERİYOR

2025 yazı, birçok ülkede mevsim normallerinin üzerinde uzunca süren sıcak hava dalgaları ile hatırlanacak. ABD ve Avrupa gibi pek çok bölgede yaşanan aşırı sıcaklar, binlerce cana mal olurken, birçok kişi hastanelere başvurdu. Orman yangınları geniş alanlara yayıldı ve sıcak hava dalgaları kuraklık koşullarını derinleştirdi.

REKOR SICAKLIK GÖRÜLDÜ

Avrupa’da, temmuz ayında ölçülen ortalama kara sıcaklığı 21,1 derece olarak belirlendi. Bu değer, 1991-2020 ortalamasının 1,3 derece üzerinde gerçekleşerek, kıta tarihindeki dördüncü en sıcak temmuz ayı oldu. İngiltere, Hollanda, İskandinav ülkeleri ve İspanya’da son yılların en yüksek sıcaklıkları kaydedildi. Türkiye’de de, Şırnak’ın Silopi ilçesinde 25 Temmuz’da 50,5 derece sıcaklıkla tüm zamanların rekoru kırıldı.

CAN KAYIPLARI ARTIYOR

İngiltere’deki Imperial College London ve London School of Hygiene & Tropical Medicine tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, Avrupa’da yaz aylarında sıcaklığa bağlı ölümlerin yaklaşık 24 bin 400 olarak hesaplandığı bildirildi. Çalışmada iklim değişikliğinin sıcaklıkları daha yoğun hale getirerek, ölüm sayılarını 16 bin 500 artırdığı bilgisi yer aldı. En fazla can kaybı İtalya, İspanya, Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık’ta kaydedildi. Hayatını kaybedenlerin yaklaşık yüzde 85’inin 65 yaş üzeri bireylerden oluştuğu belirtildi.

ASYA’DA SICAKLIK REKORLARI

Asya kıtası da aşırı sıcaklardan etkilenerek ciddi sonuçlarla karşı karşıya kaldı. Japonya, haziran ayında, ölçümlerin başladığı 1898 yılından bu yana en sıcak ayı yaşadı. Güney Kore, Hindistan, Pakistan ve İran’da sıcaklıklar 40-50 derece arasında seyrederek, bazı bölgelerde okullar ve kamu kurumları geçici olarak kapatıldı.

KURAKLIK BAŞGÖSTERİYOR

Aşırı sıcakların, 2025 yılında pek çok ülkede kuraklığı daha da kötüleştirdiği bildirildi. İran’da bazı barajların tamamen kuruduğu ve Urumiye Gölü’nün kuruduğuna dair uydu görüntüleri endişe kaynağı oldu. Güney Kore’nin Gangneung kenti “afet bölgesi” ilan edilirken, Suriye ve birçok Afrika ülkesindeki azalan yağışlar tarım ile içme suyu kaynaklarını tehdit etmeye devam ediyor.

İKLİM KRİZİ GERÇEKLİK HALİNE GELDİ

Uzmanlar, 2025’de yaşanan sıcaklık rekorları ve kuraklıkların iklim krizinin yalnızca gelecekteki bir tehdit değil, insan sağlığından tarıma, su kaynaklarından enerji tüketimine kadar birçok alanı doğrudan etkileyen global bir gerçekliğe dönüştüğünü ifade ediyor.