MERKEZ BANKASI ANALİZİ: KKM HESAPLARINDAN ÇIKIŞ SÜRECİ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın blog sayfası “Merkezin Güncesi”nde “KKM Hesaplarından Çıkış” başlıklı bir yazı yayımlandı. Bu yazı, TCMB’de kıdemli uzman olan Didem Güneş ve uzman yardımcıları Korhan Çalışkan, Oğuzhan Evli ile araştırmacı Muhammed Akif Dokumacı tarafından kaleme alındı. Yazıda, 2025 yılı Para Politikası Metni’nde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını sonlandırma hedefinin olduğu hatırlatılıyor. “TCMB, KKM hesaplarından çıkışı Türk lirası (TL) payındaki artış ile birlikte kademeli olarak hedefliyor. Bu kapsamda tüzel kişi KKM hesapları için yenileme ve açılış işlemleri şubat ayında sonlandırıldı. 23 Ağustos’ta yayımlanan karar ile gerçek kişiler için de KKM hesaplarının yenileme ve açılış işlemleri sonlandırılarak bu hedef tamamlanmış oldu” ifadeleri metinde yer alıyor.

KKM BAKİYESİ KADAMELİ OLARAK AZALDI

Analizde iki yıl süren süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak azaldığı belirtiliyor. “KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve TL’ye geçiş hedefleri ile TL pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ve KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu” deniliyor. 2023 yılında KKM bakiyesinin 140 milyar doları aştığı, atılan adımlarla 21 Ağustos 2025 itibarıyla bu rakamın 11 milyar dolara kadar gerilediği ifade ediliyor.

KKM BAKİYESİNİN AZALMASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

KKM bakiyesinin azalmasına etki eden ve KKM yerine TL fonlamanın tercih edilmesi için yapılan düzenlemelere de dikkat çekiliyor. “Bu dönemde bankaların KKM yerine TL fonlamayı tercih etmeleri için göreli maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi,” açıklaması yapılıyor. KKM ve TL mevduat için belirlenen ZK oranları arasındaki farkın, bankaların fonlama stratejilerini etkilediği vurgulanıyor. KKM hesaplarına uygulanan asgari faiz oranlarının kademeli olarak aşağı yönlü revize edildiği ve bu hesaplara uygulanan stopaj avantajının sonlandırıldığı belirtiliyor. Ayrıca, sıkı para politikasına ek olarak bu adımlarla birlikte TL mevduatın cazibesinin korunduğu, KKM hesaplarından çıkışın hızlandığı ve dövize yönelimin sınırlı kaldığı kaydediliyor. “19 Ağustos 2025 itibarıyla; KKM payı yüzde 1,8’e gerilerken TL mevduat payı yüzde 60’ın üzerine çıktı” deniliyor.

KAMU BANKALARINA KKM HESAPLARINDAN ÇIKIŞ HAZIRLIĞI

Önümüzdeki dönemde vadesi gelecek KKM hesaplarının önceki dönem bakiye azalışlarına benzer şekilde olmasının, KKM’nin sonlandırılması için şartların oluştuğunu gösterdiği vurgulanıyor. Yazıda, enflasyondaki gerilemenin ve TL mevduatın cazibesinin KKM’den çıkışı desteklediği ifade ediliyor. Analiz şu ifadelerle son buluyor: “KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para politikasının bankaların TL fonlama maliyetine aktarımı güçlendi ve merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı.”