Rusya ve Çin arasında uzun yıllar süren müzakerelerin ardından Sibirya’nın Gücü 2 doğalgaz boru hattı projesinde önemli bir aşamaya gelindi. Rus enerji firması Gazprom, Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) ile yasal bağlayıcılığı olan bir mutabakat zaptı imzaladı. Gazprom’un CEO’su Alexey Miller, Pekin’de verdiği bilgilerde boru hattı aracılığıyla Çin’e yıllık 50 milyar metreküp doğalgaz sevkiyatı yapılacağını ve bu anlaşmanın 30 yıl süreceğini ifade etti. Ayrıca Miller, bu gazın fiyatının Avrupa’daki müşterilere kıyasla daha düşük olacağını da belirtti. Şirketin, diğer güzergahlar üzerinden de doğalgaz teslimatlarını artırmayı planladığı belirtiliyor. Bu gelişme, Kremlin açısından önemli bir siyasi başarı olarak değerlendiriliyor.

ÇAĞDAŞ İŞBİRLİKLERİ

Pekin’den Rus haber ajanslarına konuşan Gazprom CEO’su, Sibirya’nın Gücü 2 üzerinden yıllık 50 milyar metreküp gaz sevkiyatı gerçekleştirebileceklerini ve bu sürecin 30 yıl boyunca devam edeceğini dile getirdi. Gazprom’un Avrupa’daki müşterileriyle kıyaslandığında, Çin’e sevk edilecek gazın daha düşük fiyattan satılacağı vurgulandı. Ancak Çin tarafı, Miller’in bu açıklamalarını henüz onaylamadı. Çin’in devlet ajansı Xinhua, iki ülke arasındaki görüşmelerde enerji alanı da dâhil olmak üzere 20’nin üzerinde iş birliği anlaşmasının imzalandığını duyurdu. Mega projenin etrafındaki müzakereler ise uzun süreli bir duraklama dönemine girmişti.

STRATEJİK DİPLOMASİ

Rusya, Ukrayna’daki işgalin ardından Avrupa’ya yapılan doğalgaz teslimatlarını telafi etme çabasında projeyi ilerletmek istiyor; Avrupa Birliği ise 2027 sonuna kadar Rus enerji ürünlerine tamamen yasak getirmeyi planlıyor. Çin, artan talebin yavaşlaması ve tek bir tedarikçiye fazla bağımlı olmaktan kaçınma isteği nedeniyle temkinli bir yaklaşım sergiliyor. Projede kaydedilen ilerleme, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için diplomatik bir başarı ve son yıllarda gelişen güçlü Çin ilişkilerinin bir göstergesi haline geliyor. Bu gelişmeler, Şanghay İşbirliği Örgütü güvenlik toplantılarının yapıldığı bir dönemde gerçekleşirken, ABD yönetimi ise dünya genelinde yaptırımları ve tarifeleri artırmayı planlıyor.

CEVAPSIZ SORULAR

Miller’in açıklamaları, bazı kritik konuların yanıtlanmamış kalmasına neden oluyor. Fiyat müzakereleri henüz tamamlanmadığı gibi, Çin’in boru hattından esnek miktarlarda gaz alıp alamayacağı belirsizliğini koruyor. Ayrıca projenin inşasının ne zaman başlayacağı ve ilk teslimatların gerçekleştirilme tarihleri hakkında net bilgiler verilmedi. Finansal detaylar da henüz paylaşılmadı. Miller, sözlerine şunları ekledi: “Sibirya’nın Gücü 2 ve Soyuz-Vostok doğalgaz boru hattının inşası, Moğolistan üzerinden transit bağlantı ve Çin’deki gaz sevkiyat kapasitesi ile birlikte dünyanın en büyük, en kapsamlı ve en sermaye yoğun gaz projesi olacak.” Ek olarak, Gazprom mevcut Power of Siberia hattı üzerinden Çin’e gaz akışını yılda 6 milyar metreküp artırmayı kabul etti. Mevcut yıllık kapasite 38 milyar metreküp seviyesindeyken, gelecekteki Uzak Doğu hattı üzerinden 2027 yılında başlaması beklenen sevkiyatlar başlangıçta planlanan 10 milyar metreküpten daha fazla olacak.